Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MÜCƏRRƏD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Konkret varlıqla ela-qesi olmayan, ancaq xeyalda tesevvür edile bilen, nezeriyyeye esaslanan; abstrakt (kon-kret eksi). Mücərrəd anlayış. Mücərrəd təfək-kür. // Gündelik heyatdan uzaq, konkret ol-mayan, heyatla bağlı olmayan. [Bir başqası:] Əzizim, bu mücərrəd söhbətləri buraxınız. çemenzeminli.

MÜCƏRRƏDLƏŞDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mücerred-
leşdirilmek"den f.is.

MÜCƏRRƏDLƏŞDİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax abs-traktlaşdırılmaq.

MÜCƏRRƏDLƏŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mücerredleş-
dirmek"den f.is.

MÜCƏRRƏDLƏŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax abs-traktlaşdırmaq.

MÜCƏRRƏDLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mücerredleşmek"-
den f.is.

MÜCƏRRƏDLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir şeyin esas,
en mühüm elametlerini müeyyen edib ortaya çıxartmaq üçün fikren onun bu ve ya başqa cehetlerinden, xasselerinden ve ya elaqe-lerinden serf-nezer etmek, onları nezere al-mamaq.

MÜCƏRRƏDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mücerred şeyin hal ve xassesi (konkretlik eksi).

MÜCƏSSƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [ər.] Tecessüm et-miş, sanki cisim halına girmiş, cisimlenmiş, canlanmış; konkret maddi bir şekil almış. Ey mücəssəm duyğu, ey ülvi bəşər; Ey çamırlıq içrə düşmüş saf zər! A.Sehhet. Mücəssəm bir xəyalət, ya həqiqətsənmi sən, cana! M.Hadi. Pristavın alovlu, nifrətlə dolu gözləri, dəmir yumruqları onun nəzərində mücəssəm oldu. H.Nezerli.

MÜCƏSSƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Her hansı bir tebiet hadise ve ya qüvvesinin canlı bir cisim şeklinde tesviri.
Her hansı bir keyfiyyeti, xüsusiyyeti te-cessüm etdiren adam, şey haqqında. O, gö-zəllik mücəssəməsidir.
[Behram:] Sən insan deyilsən, bir hüsni-mücəssəmə, bir mələki-xoşətvar(san). C.Cabbarlı. // Suret, obraz; heykel. // Timsal, temsil. Vaxtilə yalqızlıq və kədər mücəssəməsi olan Hamlet də öz sevgili aktyor dostlarını belə səmimi qarşılamışdı. M.Hüseyn. Gənclər həmişə yüksək və təmiz xəyalların, düzlük və sədaqətin mücəssəmə-sidir. M.İbrahimov.

MÜCRİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Günahkar, müqes-sir, teqsirli, müttehim.

MÜCRÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Balaca sandıqça. Taxçaya düzülübdü bir neçə boğça, köhnə papaq və bir-iki mücrü. C.Memmedquluzade. Bir gün Həsənin əli dinc qalmayıb mücrünün dibinə girdi. B.Talıblı.

MÜCTƏHİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Dini qanunları ve ehkamları tefsir ve şerh etmek selahiyyetine malik baş ruhani. Müctəhidin fitvası.
[Hacı Kamyab:] Hacı Mirzə Əhməd ağa müctə-hidin qayınatası olmaq böyük şərafətdir. Ə.Haqverdiyev. Şərqin müctəhidi ilə Qərbin diplomatı bu gecə hər məsələdən danışdılar. Qantemir.

MÜCTƏHİDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müctehidin işi, vezi-
fesi.

MÜDAFİƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
özünü ve ya başqa-sını hücumdan qoruma, hücuma qarşı durma. Müdafiə üçün lazımi qədər qüvvəmiz var. Mü-dafiə vəziyyətində olmaq.
Birinin eleyhine deyilen sözlere cavab vermekle onun terefini saxlama, ona teref çıxma. Sədrin müdafiəsindən ruhlanan Lal Hüseyn daha da həyasızlaşdı. M.İbrahimov.
Düşmeni def etmek üçün lazımi vasite-lerin mecmusu. Olkənin müdafiəsini qüvvət-ləndirmək. // Düşmen hücumundan qorunmaq üçün tikintiler, qurğular sistemi, qorunma va-siteleri (istehkam, senger ve s.). Düşmənin müdafiəsini yarmaq.
Tenqide, etiraza qarşı dayanma, öz fik-rinin üstünde durma, ondan dönmeme.
Elmi mübahise ve müzakirelerde müey-yen nöqteyi-nezeri, fikri isbat etme, isbat et-meye çalışma. Dissertasiya müdafiəsi.
hüq. Mehkeme prosesinde müdafie eden teref (ittiham qarşılığı). Müdafiənin etirazı.
idm. Futbol, xokkey ve b. oyunlarda ko-mandanın, meydanın müeyyen sahesini qoru-yan, müdafie eden hissesi.

MÜDAFİƏÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Müdafie eden, qoruyan, qoruyucu. Sülh müdafiəçiləri.
Müdafiəçilər pulemyotu işə saldılar. Mir Celal.
hüq. Vekil, advokat. Sonra müdafiəçi-lər danışdılar. S.Hüseyn.
idm. Futbol, xokkey ve b. oyunlarda mü-dafiede oynayan adam.

MÜDAFİƏSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Müdafiesi ol-mayan, müdafie edilmeyen. Müdafiəsiz şə-hər.
Indi ananın yarıçılpaq bədəni şaxta qarşısında müdafiəsiz qalmışdır. Ə.Memmed-xanlı.

MÜDAXİLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Başqasımn işine, münasibetine qarışma, ümumiyyetle, bir işe qarışma, onda iştirak etme, onun gedişine te-sir etme. Başqalarının bu işə müdaxiləsinə ehtiyac yoxdur. Onun müdaxiləsi vəziyyəti daha da pisləşdirdi. □ Müdaxilə etmək
başqasının işine qarışmaq, araya girmek. [Mesme:] [Kor Seyid] mənim işlərimə mü-daxilə etməyə başladı. S.Hüseyn. [Uşaqlar] nə isə anlayır, lakin böyüklərin dərdinə mü-daxilə etməyə cəsarət etmirdilər. Ə.Memmed-xanlı. // Bir şeyin qarşısını almaq, onu dayan-dırmaq üçün gösterilen fealiyyet, hereket. Cərrahi müdaxilə. Operativ müdaxilə.
Bir dövletin zorla başqa bir dövletin da-xili işlerine qarışması. Hərbi müdaxilə. Iqti-sadi müdaxilə.

MÜDAXİLƏÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Zorla başqa bir dövletin daxili işlerine qarışan (dövlet ve s.). Budur,
. xaricdən gələn müdaxiləçilər darmadağın edilmişlər. S.Rehimov.

MÜDAXİLƏÇİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başqasının işine qa-rışma, müdaxile etme. Müdaxiləçilik siyasəti.

MÜDAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər.] Daim, hemişe, mütte-sil, aramsız, fasilesiz, fasile vermeden. Ay bi-mürvət, məgər daşdır cigərin! Müdam sızıl-daram, heç usanmazsan! M.P.Vaqif. Beş ildir alovlar, odlar içində; Bir görüş eşqiylə yan-mışam müdam. Z.Xelil.

MÜDAVİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bezi mekteblerde: te-lebe, şagird. Kurs müdavimi. Hərbi məktəb müdavimi.
Dərs dediyim müdavimlər həyat görmüş, mübarizə və döyüşlərdə iştirak etmiş, bərkimiş işçilərdi. S.Rehimov.

MÜDARA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] köhn. Kin ve edave-tini gizledib zahirde dostluq gösterme; üze gülme, yollaşma. Iş islah və müdaradan keçdi. M.F.Axundzade. □ Müdara etmək
iste-mediyi adamla birteher keçinmek, üreyinde olan kin ve küdureti gizledib üzde dostluq göstermek, yola vermek. Yaşırıb saxlardım eldən daği-hicranın, əgər; Etmək olsaydı müdara dideyi-giryan ilə. Füzuli. Nə müşkül-dür ki, asan olmaya tədric ilə, Zakir; Müdara etmək olsaydı əgər müddət fəraq ilə. Q.Zakir. Müdara ilə
1) xoşluqla, zahiren dostluq göstererek. [Molla Xelil] işi sülhlə, müdara ilə həll etmək istəmişdi. S.Hüseyn; 2) qena-etle, birteher. Müdara ilə dolanmaq.

MÜDARAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Müdara eden, özünü za-hirde dost gösteren, üze gülen. Bir müdaraçı hərifdir o, inan; Yardım olmaz bizə hər al-çaqdan. H.Cavid.

MÜDDƏA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir şeye esaslanaraq ireli sürülen fikir, iddia, tezis. Dialektik ma-terializmin müddəaları. Nəzəri müddəa.
köhn. Arzu, istek, meqsed, niyyet, fikir.
Əgər can almaq isə müddəası; Fədası hasil
olsun, tək rizası. Əmani. Nə çıxsın yoxdan, ey
dil, bir usan, bu müddəadan keç. S.Ə.Şirvani.
B ax müddəi
ci menada.