Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MÜQTƏDİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Qüvvetli, güclü, qüdretli, qadir olan, iqtidar sahibi. Indi gös-tərəkki, biz.. həmişə, nə kimi mübarizə olursa olsun, mübarizədə müqtədir, yaşamağa da müqtədirik. T.Ş.Simurq.
Bacarıqlı, iqtidarlı, elinden iş gelen, qa-biliyyetli, meharetli, bacaran, ede bilen. Müq-tədir usta (sənətkar).
Sabir! Ey, sən, sevimli şairimiz; Müqtədir, duzlu sözlü Sabirimiz!
A.Sehhet.

MÜLAHİZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yaxşı düşünülmüş fikir, rey, nöqteyi-nezer. Mən öz mülahizəmi deyirəm, düşündüyümü deyirəm. C.Cabbarlı. □ Mülahizə etmək (eləmək) köhn.
ne-zere almaq, nezerine çarpmaq, düşünmek. [Aslan:] Hər kəs də gərək böylə şeyləri mü-lahizə eləsin və qansın. İ.Musabeyov. // Gör-mek, müşahide etmek, duymaq. Katib Kosa-nın sifətində bədbəxtliyi xəbər verən bir əlamət olduğunu mülahizə edərək qorxuya düşdü və yerindən ayağa qalxdı. S.Rehimov. // Adeten cem şeklinde. Fikirdə tutulan plan-lar, təxminlər, hesablamalar. Taktiki müla-hizələrə görə. Pedaqoji mülahizələr.

MÜLAQAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Görüşme, görü-şüb danışma, elaqe saxlama. Həmçinin sə-ninlə mülaqat da haramdır. Ə.Haqverdiyev. [Molla Necef:]
.Sən bu dəqiqədən laməzhəb-sən. Səninlə mülaqat belə haramdır. M.Əliyev. □ Mülaqat etmək
görüşmek, görüşüb danışmaq, elaqe saxlamaq, yaxınlıq etmek. [Molla Hemid:] Bu üç gündə bəni-adəm ilə mülaqat və mükalimə etmək və bir tərəfə çıx-maq [mövlanaya] mümkün deyil. M.F.Axund-zade. [Sefi bey:] Bir də çingizlə mülaqat etsəniz, sizinlə başqa cür danışacağam. S.S.Axundov.

MÜLAYİM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Yumşaq, helim. Mülayim xasiyyətli. Mülayim adam.
Təbiə-tən mülayim və olduqca sakit bir xasiyyətə malik olan ortancıl bacı Asya orta məktəbi bitirdikdən sonra ərə getmiş(di). Ə.Memmed-xanlı. // Xoş, yumşaq, üreyeyatan (ses haq-qında). Avazı idi bəsi mülayim; üslubi dürüst, üsuli qaim. Füzuli. Hüseyn çox mülayim və təsiredici səsi olan bu müəllimin danışdıq-larına diqqətlə qulaq asırdı. S.Rehman.
coğr. İsti ile soyuq arasında olan, ne çox isti, ne çox soyuq; mötedil (iqlim haqqında). Mülayim hava.
Bu şəhərin qışı canayatan və mülayimdir. S.Rehimov. Bəxtimizdən bir neçə gündür ki, havalar mülayim (z.) keçir. S.Rüstem.

MÜLAYİMANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. mülayim ve fars.
..ane] bax mülayimcəsinə. Mülayimanə danışmaq.
[Rüstem:] Yox, Səriyyə, elə də olmaz, lazımdır ki, bir qədər mülayimanə yal-varaq. C.Cabbarlı.

MÜLAYİMCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Mülayimlikle,
mehribancasına, mülayimane, mülayim terzde. Mülayimcəsinə soruşmaq.
Dostum üzr istəyirmiş kimi mülayimcəsinə sözə baş-ladı. S.Rüstem.

MÜLAYİMLƏŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mülayimleşdir-mek"den f.is.

MÜLAYİMLƏŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Mülayim et-
mek; mötedilleşdirmek, yumşaltmaq. Meşə-lər Göygölün iqlimini mülayimləşdirir.

MÜLAYİMLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mülayimleşmek"-den f.is.

MÜLAYİMLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Mülayim olmaq,
yumşalmaq, helim olmaq. Xasiyyəti xeyli mü-layimləşib.
Mülayim olmaq, mötedilleşmek, yum-şalmaq. Meşə zonaları salındıqdan sonra iqlim getdikcə mülayimləşir.

MÜLAYİMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yumşaqlıq, helimlik.
[Kamalın] üzü adi mülayimliyini itirdi, so-yuq və əsəbi bir səmimiyyətlə pərdələndi.
C.Cabbarlı.
İsti ile soyuq arasında olma, mötedillik (iqlim haqqında). İqlimin mülayimliyi.
Mülayimliklə şeklinde zərf
mülayim-cesine, xoşluqla, mehribanlıqla, helimane.
.Ərəstun bir yanı zarafat, bir yanı ciddi danışan qocaya mülayimliklə cavab verdi. S.Rehimov. Aydın mülayimliklə gülümsədi. H.Seyidbeyli.

MÜLƏMMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] ədəb.
Her misrası başqa dilde olan şeir. Füzulinin müləmmələri məşhurdur.
sif. köhn. Ala-bula, rengbereng.
sif. köhn. Parlaq, parıldayan.

MÜLHƏQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn.
Qatılmış, qatış-
dırılmış, elave edilmiş. Miladdan
332 il qabaq İskəndəri-Rumi tamam İran zəmini təsxir edib yunana mülhəq etdi. Ə.Haqver-diyev.
Asılı, elaqedar. Cənabi-həq o bəhri-bigirani-mərhəmətdir kim; Ona mülhəq olan insan şərəfyabi-səadətdir. M.Ə.Sabir.

MÜLHİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Allaha, dine inanmayan; dinsiz, imansız, kafir. // Söyüş meqamında. Əgər bu mülhid qızı mülhidi bir təhərliklə başımdan rədd edə bilsəydim heç dərdim ol-mazdı. B.Talıblı.

MÜLK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn.
Birine mexsus tor-paq sahesi, malikane, neql olunmaz, daşın-maz emlak. [Hacı Əli:] Bir belə mülkləri do-landırmaq, əlbəttə, asan iş deyildir. N.Ve-zirov. // Bina, ev. Həkimin evi.. beşmərtəbəli bir mülkdə idi. Mir Celal. Hacı Rəcəblinin mülkü bir dağın döşündə tikilmiş,
. bir hek-tarlıq yeri tuturdu. Ə.Əbülhesen. // məc. Obrazlı teşbehlerde işledilir. Unudulmaz el yolunda canı qurban olanlar; Vətən mülkü abad yaşar vəfadarı görəndə. S.Vurğun. [Seretan:] Ustündür hələlik şairXaqani; Odur söz mülkünün qadir sultanı. M.Rahim.
klas. ölke, memleket. Sinədən peykan-lar çəkmə, dili etmə xərab; Padşahi-adil öz mülkini viran istəməz. S.Ə.Şirvani. Xarici mülkündə də hətta gəzib; çox tühaf insan gö-rürəm, qorxmuram. M.Ə.Sabir. Şəki mülkün-də, xanım, xandır bu; Adlı-sanlı igid Tərxan-dır bu. A.Şaiq.

MÜLKƏDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. mülk ve fars.
..dar] Torpaq üzerinde xüsusi mülkiyyet ve onun qalıqları mövcud olan ölkelerde torpaq sahibi olan zadegan. Iri mülkədar. Kəndlilərin mül-kədarlarla mübarizəsi.
Müsəlman bəyləri və mülkədarları özgə vaxt kəndlərdə rəiyyət-dən bəhrə yığmağa məşğul olurlar. C.Mem-medquluzade. [Cavanlardan biri:] Məhv ol-sun müftəxorlar, mülkədarlar, xanlar, bəylər! Ə.Veliyev.

MÜLKƏDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xüsusi mülkiyyet hü-ququ esasında torpaq sahelerine malik olma.

MÜLKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Vetendaşların hüquqi veziyyetine aid olan. Mülki məcəllə. Mülki hüquq.
Qeyri-herbi, esgeri olmayan; sivil. Mülki hava donanması. Mülki geyim.
Bu dəstənin qabağında mülki paltar geyinmiş bir nəfər gəlirdi. P.Makulu.

MÜLK-İMARƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

MüLK-MAL top. Mülk, ev-eşik, var-dövlet hamısı bir yerde.
.Əgər mən müsəlman olandan sonra başıma çar-şab salıb üzümü örtsəm, gərək dünyadan əl çəkəm və mülk-malımı atam ərimin üstünə. C.Memmedquluzade. Keçmişdə evlənən oğlandan mülk-mal, başlıq istərdilər. Mir Celal. [Veysin] bildiyi bircə bu idi ki, bütün ixtiyar, yer, mülk-imarət, var-dövlət hamısı
. fəqir-füqəranın, yoxsulların əlindədir. Ə.Əbülhesen.

MÜLKİYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Birisine mexsus ve onun tam ixtiyarında olan emlak, şey ve s. Dövlət mülkiyyəti.
Bir adama, bir şeye mensubiyyet, aidiy-yet; yiyelik, sahiblik. Xüsusi mülkiyyət. Tor-paq mülkiyyəti. Əmək alətləri üzərində sosia-list mülkiyyəti.
Xüsusi mülkiyyətin; Əley-hinə olsam da kökündən; hemoqlobinlər, ley-kositlər fərdi olmaya bilməz. R.Rza.

MÜLKİYYƏTÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Mülkiyyet sahibi, yiyesi. Xırda torpaq mülkiyyətçisi. Xüsusi mülkiyyətçi.
məc. Her hansı bir şeyi tekbaşına me-nimsemeye çalışan adam.

MÜLKİYYƏTÇİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mülkiyyet sahib-liyi, yiyelik, xüsusi mülkiyyete sahib olma meyli. Mülkiyyətçiliklə mübarizə.

MÜLTƏFİT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]: mültəfit olmaq
ne-zere almaq, fikir vermek, nezer yetirmek, ehemiyyet vermek. [Yusif Serrac:] Əsla bu əmrə mültəfit olmayıb, öz riyasının halına və paytaxtının rövnəqinə təvəccöh etmir. M.F.Axundzade. [Keble Recebeli:] Indi mən bir neçə söz deyim, sən də mültəfit ol. Ə.Haq-verdiyev.

MÜMANİƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Mane olma, manee, engel, maneçilik; qarşıdurma, zidd getme. Mümaniəti aradan qaldırmaq. □ Mümaniət etmək (göstərmək)
mane olmaq, mane-çilik göstermek, engel töretmek. Hər gün sənin hüzuruna mən gəlmək istərəm; Bu əmr-dən mümaniət eylər həya məni. S.Ə.Şirvani. Zeynal öz qəbahətini düşünərək Səlimin [otağa] keçməsinə mümaniət etməmişdi. S.Hüseyn.

MÜMANİƏTSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Maneesiz, heç bir mümaniet olmadan, engelsiz. Müma-niətsiz getmək. Mümaniətsiz daxil olmaq.