Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MÜRƏTTİBLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mürettibin işi, peşesi. Mürəttiblik etmək.
[Mesud] on iki ildir ki, baş mürəttiblik vəzifəsini ifa edirdi. H.Cavid.

MÜRGƏNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Demir şeylerin üzerinde emele gelen pas, ceng. Borunun mürgənə-sini təmizləmək.

MÜRGÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Oyaqlıqla yuxululuq arasın-dakı hal, yarıyuxulu hal. Quşlar
. küləkli gecənin təlaş dolu mürgüsündən sonra bir an dincəlib sakit oldular. Ə.Memmedxanlı. □ Mürgü basmaq (vurmaq, çalmaq, döy-mək, almaq)
bax mürgüləmək. Uşaq mürgü çalır.
.Ocağın qırağında qırmızısaq-qal bir kişi oturub mürgü döyürdü. çemen-zeminli. Mürgü aldı zindan açarçısını. R.Rza.
.Cabbar alnını iri yumruqlarına söykəyib oturduğu halda mürgü çalırdı. B.Bayramov.

MÜRGÜLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mürgülemek"den f.is.

MÜRGÜLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Yarıyuxulu halda ol-
maq, mürgü basmaq. Gah vaxt yay fəsli küçə ilə keçən vaxt görürsən ki, Məşədi Molla Həsən başını dayayıb səkinin bucağına mür-güləyir. C.Memmedquluzade. Qurban da bir tərəfdə oturub mürgüləyirdi. T.Ş.Simurq.

MÜRGÜLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Yarıyuxulu, yuxulu. At mürgülü gözlərini Bağıra dikib, qabaq aya-ğını yerə bir də vurdu. İ.Melikzade.

MÜRG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. Quş. O şahbazgöz-lərini görəndə; Uçar mürği-ruhum, durmaz bədəndə. Q.Zakir. Nə ola Abbası yada sala-lar; Havada mürğlər qanad çalalar. Aşıq Abbas. □ Mürği-səhər klas.
xoruz. Mürği-səhəri çəkəndə avaz; Eylərdi bir özgə növhə ağaz. Füzuli. Eylə bilirdim ki, dəxi sübh olub; Mürği-səhərtək bir ağız banladım. M.Ə.Sabir.

MÜRGZAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. merğzar] şair. çe-menlik, otluq. Açılsın gülün, nərgisin; Təzə mürğzar ol, yaylaq! Aşıq Əlesger. Sürüb at, olub varidi-mürğzar. M.Ə.Sabir.

MÜRİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Keçmişde: bir müselman teriqet şeyxine ve ya mürşide beyet ederek ondan teriqetin üsul ve merasimlerini öyre-nen adam; şagird. Pirkətanqulu pirinin şeyxi nə qədər öz müridini bəkləsə də, Məmməd gəlib çıxmadı. E.Sultanov. [Molla Xelil] ba-şından dağılan müridlərini yenə öz tərəfinə çəkməli idi. S.Hüseyn. Məşədi Məmməd Sə-mədin sadiq müridlərindən biri idi. B.Talıblı. // məc. Birine kor-korane itaet eden adam.

MÜRİDİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [rus. esli ər. mürid ve yun.
..izm] tar. XIX esrin
ci yarısında rus elmi edebiyyatında meydana gelen ve Şimali Qaf-qaz dağlılannın
cı illerde Rusiya imperiyasının müstemlekeçilik siyasetine qarşı yönelmiş milli azadlıq herekatının adını bildiren şerti termin. Müridizm ideologiyası. Müridizmə imamlar və naiblər başçılıq edir-dilər. Seyid Nigari müridizm azadlıq hərəka-tının öncüllərindən olmuşdur.

MÜRİDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mürid olma.

MÜRŞİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Əsil menası "doğru yol gösteren" olub, keçmişde teriqete başçılıq eden şeyxlere deyilirdi. [Arif:] Ey mürşidi-pir, inayət eylə; Əylənmə mənimlə sən də böylə... H.Cavid.

MÜRŞİDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mürşid olma; rehberlik.

MÜRTƏCE : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] İrticanın xeyrine iş gören, yenilik ve tereqqi uğrunda mübari-zede köhnelik ve vaxtı keçmiş şeyleri mü-dafie eden, ictimai ve medeni tereqqinin eleyhine geden; irticaçı. Mürtəce ədəbiyyat. Mürtəce siyasət. Mürtəce partiya.
"Şərq-Rus" həm inqilabi mübarizənin qızışdığı, həm də mürtəce hakim təbəqələrin təzyiqinin art-dığı bir zamanda çap edilirdi. M.İbrahimov.

MÜRTƏCELİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mürtece mahiyyetde
olma. Siyasətdə mürtəcelik.

MÜRTƏD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. [ər.]
öz dinini (mü-selmanlığı) atmış; Allahsız, dinsiz, imansız, babi. Məsələn, mənə deyirlər filankəs babi-dir, yəni mürtəddir. C.Memmedquluzade. [Molla Veli:] Mən onu deyə bilərəm ki, o mürtəddir və qanı halaldır. Ə.Haqverdiyev. // Dönük, xain.
məc. İnsafsız, zalım, mürüvvetsiz, rehm-siz. [Möhtekir:] Bu mürtədlər camaatın qanını şüşəyə tutacaqlar, camaat korluq çəkəcək. P.Makulu. // Söyüş meqamında. [Rüstem bey Seneme:] A mürtəd balası, danışma, qulluq-çusan, otur qulluqçu yerində! ü.Hacıbeyov.
[Fatma xanım:] Səni gücnən saxlayıram, a mürtəd oğlu! N.Vezirov.

MÜRTƏDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Allahsızlıq, dinsizlik.
// Dönüklük, xainlik.

MÜRTƏKİB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn. Haram, pis, ya-ramaz bir işe qoşulan ve ya bu cür işle meş-ğul olan.
.Kənardan baxan əcnəbilər bizə de-yirlər:
.Mürtəkibdirlər. C.Memmedqulu-zade. □ Mürtəkib olmaq
pis, yaramaz bir işe qurşanmaq, yaraşmaz hereket etmek. Böylə əmələ aqil olan mürtəkib olmaz. M.Ə.Sabir. [Ferhad:] Yox, sənin nüfuzun al-tında bu qədər cinayətə mürtəkib olduğum üçün
. intiqamımı səndən alacağam. C.Cab-barlı. Axır vaxtlarda o bir pis əmələ də mür-təkib olmuşdu. S.S.Axundov.

MÜRUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Keçme, ötme, keçib getme (vaxt, zaman haqqında). □ Mürur et-mək
keçmek, ötmek, keçib getmek. Zaman bir axar çay kimi axır, illər mürur edirdi. C.Cabbarlı. Əfsus, muradımca mürur etmədi dövran; Saldı məni taxtımdan edib zarü pəri-şan. Ə.Nezmi. Müruri-əyyamla
gün(ler) keçdikce. [Vaqif] müruri-əyyam ilə xani-mərhumun ən müqərriblərindən birisi olub-dur. F.Köçerli. Müruri-zamanla
zaman keçdikce, vaxt keçdikce. Müruri-zamanla ox-landı, töküldü; Ehramların daşı. O.Sarıvelli.
"ilə" (-la) qoşması ile
tedricle, yavaş-yavaş, aramla. Əkin yerini yaxşılan-dıran vaxtda səy etmək gərək ki, onu sulayan su bir yerdə dayanmayıb mürur ilə axsın. "Əkinçi". Amma biz onun mürur ilə elədik-ləri fədakarlığı ancaq edən vaxt düşünür(ük).
C.Cabbarlı.

MÜRÜVVƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Merd adama ve heqiqi insana xas olan yaxşı sifetler; rehm, insaf, merhemet, insanlıq. Mürüvvət sahibi.
Mürüvvətə əndazə olmaz. (Ata. sözü). Yox kimsədə insafü mürüvvət; İblisəmi uymuş bə-şəriyyət?! H.Cavid. Olmasaydı bizdə, yarəb, bu məhəbbət kaş ki; Ya olaydı bu gözəllərdə mürüvvət kaş ki. C.Cabbarlı. □ Mürüvvət etmək (eləmək)
rehm etmek, merhemet göstermek, insafa gelmek, insanlıq göster-mek. Mürüvvətə gəlmək
bax mürüvvət etmək.

MÜRÜVVƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mürüvveti olan, insaflı, insaniyyetli. Mürüvvətli adam.
[Hatem:]
Bəs hanı dünyanın elmli, mürüvvətli adamları. Ə.Əbülhesen.

MÜRÜVVƏTSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. İnsafsız, mer-hemetsiz, zülmkar, mürüvveti olmayan. Mü-rüvvətsiz adam.
[Settar:] Bizi mürüvvətsiz-lər acından qırırdılar. Ə.Əbülhesen.

MÜRÜVVƏTSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İnsafsızlıq, rehm-
sizlik, şefqetsizlik, zalımlıq.

MÜRVƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Doqquzdonkimiler fesilesin-den bitki növü.

MÜSABİQƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] İştirakçıları içerisin-den en yaxşılarını seçib ayırmaq üçün keçiri-len yarış; konkurs. "Qurtuluş" jurnalı gənc yazıçılar arasında yaxşı bədii əsər müsabi-qəsi elan etmişdi. Cəfər
. bu müsabiqədə də iştirak edəcəkdi. M.Arif. [Cahangir Reyhana:] Mən sizin yerinizə olsaydım maketi müsabi-qəyə göndərərdim. İ.Əfendiyev.