Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

NAHIYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
ci il inqilabın-dan evvel ve inqilabın ilk dövründe qeza ter-kibine daxil olan inzibati-erazi vahidi; rayon. [Kendli:] Dedim heç belə bir iş olmaz, getdim nahiyəyə, ispolkoma dedim, dedi ərizə ver. T.Ş.Simurq. [Behram:] O vaxt bizim nahi-yənin pristavı Navedski adında çox rəhmsiz və əclaf bir adam idi. Ə.Veliyev.
İnsan ve heyvan bedeninde her hansı bir daxili orqanın yerleşdiyi sahe, yer. ürək nahiyəsi. Döş nahiyəsi.

NAX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qafqaz qrupuna daxil olan diller-den biri.

NAXA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax naqqa.

NAXAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] köhn. İstemeden, isteme-yerek, istemeye-istemeye. Camaatla xan danışan əsnada Allahqulu kənarda durub dinməz qulaq asır. Xan ona tərəf baxanda naxahi baş əyir. Ə.Haqverdiyev.

NAXƏLƏF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. na... ve ər. xelef] Əcdadına, esline, esli-nesebine layiq olma-yan. Naxələf övlad.
Cahıllıq zamanı ke-çibdir əgər; Yenə yüz naxələf oğlana dəyər. Q.Zakir. Ax, naxələf oğlum, nə yaman eşqə düşübsən; Ey kaş, usanaydın! M.Ə.Sabir. // İs. menasında. Sanki bu sözlərin ixtiyarı oğlunda, o naxələfin əlində idi. Mir Celal. Aşıq sözü şirin olur, o çalsın; Naxələfi doğan ana qocalsın. R.Rza. // çörekitiren, nankor, naşükür. □ Naxələf olmaq (çıxmaq)
nan-kor çıxmaq, yaxşılığı itirmek, çörek itirmek, nanecib çıxmaq. El bilir, uşaqlıqdan o, na-xələf olmayıb. S.Rüstem. [Perzad:] Məni öl-dürün, mən naxələf oldum.. Mir Celal. [Bay-ramın] kürəkəni naxələf çıxdı. Ə.Veliyev.

NAXƏLƏFLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ata-anaya qarşı nan-korluq; naşükürlük. ürəyim ona sıxılırdı ki, üç uşağımın biri başlayıb naxələflik göstər-məyə. C.Memmedquluzade. // Naneciblik, rezillik, pislik, yamanlıq. [Göyçek Ferruxa:] Bizdə nə naxələflik görmüşdün? B.Bayramov.

NAXIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir yerde otlayan mal-qara sü-rüsü.
.Şiddətli çovğun başladığı üçün naxır çöldən tez qayıtdı. S.Hüseyn. Naxır tozlu yol-lardan axışıb gəlirdi. Mir Celal. □ Naxıra getmək
naxır otarmaq, naxırçılıq etmek.
.Mövlamverdi kişi Nikolay vaxtı Güneyqış-laqda ən yoxsul adam olub naxıra gedərmiş. İ.Əfendiyev.
◊ Bir naxır dan.
olduqca çox, sayca çoxlu. [İmamqulu:] Zarafat deyil, qardaş, bir naxır külfətim var. N.Vezirov.

NAXIRÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Naxırçrnrn işi, peşesi. Naxırçılıq etmək.

NAXIROTARAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

NAXIRçI is. Mal-qara
otaran, naxıra baxan adam. [Kerbelayı Memmedveli:] Sən mənə havaxt naxırçı ol-musan ki, mənim malımın sayını biləsən, qo-çaq! N.Vezirov. [Gülsenem:]
.Ağanın naxır-çısı inəyimi damğalayıb bəyin naxırına qat-mış. S.S.Axundov.

NAXIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. neqş-den]
Renglerin, ciz-gilerin, kölgelerin kombinasiyasından ibaret şekil, çeki, bezek ve s. Onun divarları al-əlvan naxış; Əsrdən-əsrə hədiyyə qalmış. S.Vurğun. Zərqələmin yadigarı üzərində na-xışlar tikilmiş bir yaylıq idi. Ə.Sadıq. □ Na-xış vurmaq (salmaq) bax naxışlamaq. [Turac:] Batmış gör necə də qəşəng naxışlar vurub!.. İ.Əfendiyev. Şaxta pəncərəyə naxış salanda; Bir böyük heykəlin keçib yanından; Seyr edirəm onu mən heyran-heyran. N.Refi-beyli.
Kart kağızlarında xal, nişan. □ Naxışı tutmaq
oyunda ve s. eli getirmek, udmaq.
naxış-naxış sif. Naxışları olan, naxışlarla bezekli, naxışlı. Naxış-naxış köynək.

NAXIŞAÇAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ağac, metal, daş ve s. üze-rinde cürbecür naxışlar salan, naxışlar hekk eden usta; naxış ustası. // Sif. menasında. Naxışaçan usta.

NAXIŞÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Naxış vuran, naxış salan usta, naxışaçan.

NAXIŞLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Naxışlamaq"dan f.is.

NAXIŞLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Cürbecür rengler, bo-
yalar, saplar ve s. ile şeylerin üzerine naxış salmaq, naxış vurmaq. Evin divarlarını na-xışlamaq. Köynəyin yaxasını naxışlamaq.
Yaylıq, səni yar işlədi; Ətrafını naxışladı.. Aşıq Kerem.
Hekk etmek, qazımaq (ağacda, daşda, qabın üzerinde).
.Qabları naxışlamaq, bəzə-mək qoca bağbanın böyük qardaşı İbrahim Tahirin peşəsi idi. S.Rehimov.

NAXIŞLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Naxışlanmaq"dan f.is.

NAXIŞLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Naxış vurulmaq, naxış salınmaq, naxışla bezenmek. Evin di-varları naxışlanıb qurtarmışdır.

NAXIŞLANMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. üzerinde naxış açıl-
mış, naxış vurulmuş, naxışla bezedilmiş; na-xışlı. Naxışlanmış kəlağayı. Naxışlanmış divar.

NAXIŞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Naxış vurulmuş, naxış sa-lınmış, naxışla bezedilmiş. Naxışlı dəsmal. Naxışlı qab. Naxışlı mal.
Katib.. bir cüt qır-mızı dilim naxışlı çaynik çıxartdı. S.Rehimov. Xalçanın naxışlı yol-yol haşiyələri gözlərdə parıldayırdı. Mir Celal.
məc. dan. Bextli, bexti yaxşı olam, eli getiren. Naxışlı adam.

NAXIŞSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Naxışı olmayan; saya. Naxışsız parça. Naxışsız qab.

NAXOŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Xeste, azarlı. Bir naxo-şun üstə həkim gətirəndə həkim əvvəl yapışır naxoşun nəbzindən.. C.Memmedquluzade. [Sultan bey:] Nə olub ki, naxoş deyilsən ki? ü.Hacıbeyov. // Sif. menasında. Naxoş adam.
0 Səndən (sizdən) naxoş dan.
yemek-den söhbet gederken "yerin(iz) melum" me-nasında işledilen ifade. Səndən naxoş, bir ka-bab yedik.
Uzun qış gecəsi, sizdən naxoş, plovu yemişdik. Qantemir.

NAXOŞLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Naxoşlamaq"dan f.is.

NAXOŞLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Xestelenmek, azarla-maq. [İmran:] Yadındadırmı, anacan, atam bir dəfə naxoşladı.. Ə.Haqverdiyev. [Aydın Sekineye:] Əgər naxoşlayıb eləsən, yanıma gəl. H.Seyidbeyli.

NAXOŞLATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Naxoşlatmaq"dan f.is.

NAXOŞLATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Xestelendirmek, azar-latmaq, xesteliye salmaq, naxoşlamasına se-beb olmaq. Uşağı soyuğa verib naxoşlat-maq.
[Nise xala:] Tərli-tərli içəndə su bizə ləzzət verir. Amma sizləri naxoşladır. Qan-temir.

NAXOŞLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xestelik, azarlılıq. Na-
xoşluğu uzun çəkmək.
[Əvvelinci azarlı:]
.Bu zəhrimar naxoşluq yapışıb yaxamdan. C.Memmedquluzade. [Baxışoğlu Hesen]
. özünü azardan və naxoşluqdan hifz etməzdi. B.Talıblı. □ Naxoşluğa salmaq
bax na-xoşlatmaq. Keyfiyyət Səfərə təsir edib, onu naxoşluğa salır. Ə.Haqverdiyev.