Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

NƏHAYƏTSIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sonsuzluq, inteha-
sızlıq, axırı, sonu olmama. [Ceyranlar] incə qulaqlarını qısıb dalbadal havaya atlandıqca düzənliyin nəhayətsizliyi fonunda qəribə mən-zərə yaranırdı. İ.Əfendiyev.

NƏHƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Son derece böyük, iri, çox yeke, azman. Nəhəng bina. Nəhəng adam. Nəhəng qala.
Buğlana-buğlana nəhəng maşınlar; Qar təpələrinə hücum çəkdi, bax! S.Vurğun. Bu işıqlar tapdanıb söndürülən nəhəng bir tonqalın közərən qığılcımlarına bənzəyir. M.Rzaquluzade. // Mec. menada. Nəhəng sənətkar.
.Xalq isə bütün gələcək tarixin heyrət edəcəyi nəhəng çətinliklərdən şərəflə çıxdı. Ə.Memmedxanlı.

NƏHƏNGLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heddinden artıq böyük-
lük; yekelik, irilik, azmanlıq.

NƏHR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Böyük çay, axar su. Heç maraq etmə, yaxınlarda səni; Yenə Kür nəhri öpər. H.Cavid. Tərlan keçən ilin yazında ol-duğu kimi indi də Kür nəhrinin qudurğan bir sürətlə daşacağını heç gözləmirdi. M.Hüseyn.

NƏHS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]
sif. Uğursuz, meşum, ağır, ters getiren. Nəhs ay. Nəhs ayaq.
Elə ki, nəhs günlərə keçdim və istədim bu bəndi də oxuyam, qırmızısaqqal rəfiqim məni bu yerdə dayandırdı. C.Memmedquluzade. [Vaqif Əlimemmede:] Novruz səhəri güldanım dü-şüb sındı. Bu, nəhs bir şey deyilmi? çemen-zeminli. Ataş Mürsəli kəndə göndərmək fik-rinə düşən günlərdə Qarabağın nəhs ilinin uğursuz ayı idi. Ə.Veliyev. □ Nəhs demək (gətirmək)
bed danışmaq, ağzını bede aç-maq. Aşıq sözün nəhs dedi; Gəl dilimi kəs, dedi; Mən dedim, bir busə ver; O məndən can istədi. (Bayatı). [Paşa:] Sən niyə nəhs gətir-din, arvad? S.Rehimov.
is. Ters, gec, inad. Nəhs adam.

NƏHSLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uğursuzluq, meşumluq, pis-lik, bedlik. Kim isə bütün bu işləri bu yerin adının nəhsliyinə yozur.. Ə.Sadıq.

NƏHV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax sintaksis.

NƏHVI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax sintaktik. Aman, ay Molla, bu şeri oxu, mənasına bax! Sərfinə, nəhvinə, imlasına, inşasına bax! Ə.Vahid.

NƏHY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Qadağan, qadağan etme. Zahid şərab nəhyi üçün ayə söyləyir; Lakin sorulsa, anlamayır hansı ayədir. Ə.Vahid.

NƏXŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax naxış.

NƏINKI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Menaca güzeşt bildiren mürek-keb bağlayıcı. Vəliqulu nəinki anasına nis-bət, bəlkə özgələrə görə də artıq üzüyola oğ-landı. C.Memmedquluzade.

NƏKARƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dan. "Kimdir?", "Neçidir?", "Ne cüretin sahibidir?", "Ağzı nedir?" me-nalarında sual evezliyi meqamında işlenir. O nəkarədir bu sözü desin?
[Heyder bey:] özü sövdəgər, tacir kişidir, ta mənim kimi adama yanaşmasa, nəkarədir ki, Arazın o ta-yına ayaq basa bilə? M.F.Axundzade. [Nur-cahan:]
.Ağzı nədir, nəkarədir mənə güldən ağır söz deyə bilsin. N.Vezirov. [Bir ayrısı:] Xan, başına dönüm, mən nəkarəyəm ki, sən-nən güləşəm? çemenzeminli.

NƏQAHƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Xestelikden teze qal-xıb özünde ezginlik hiss eden, hele tamamile sağalmamış adamın halı; zeiflik, süstlük, ez-ginlik, nasazlıq. [Əliqulu:] Ancaq ərbabın bir balaca nəqahəti var. S.S.Axundov.

NƏQƏRAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] mus. Neğmenin her bendinden sonra tekrarlanan beyt ve misra-lar. Kupletlər bir-birindən nəqərat vasitəsilə ayrılır. Ə.Bedelbeyli.

NƏQL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
bax nağıl. Qəhrəman balaca Sabir üçün müxtəlif nəql danışırdı. S.Rehimov. □ Nəql etmək
bir ehvalatı, hadiseni, hekayeni ve s. ardıcıllıqla danış-maq, söylemek. O qədər çox ki, böyük işləri-miz; Onu nəql etməyə şerim aciz. M.Müşfiq.
köhn. Bir yerden başqa yere aparma, köçürme, daşıma. □ Nəql etmək
bir yer-den başqa yere aparmaq, köçürmek, daşımaq. Başlarda bəlanı çox görüb əql; Bir özgə mə-qamə eylədi nəql. Füzuli. [Sekine xanım:] Mən öləndən sonra məni qəbiristana nəql edin. M.F.Axundzade.
xüs. Cereyan, ses ve s. keçiren; keçi-rici. □ Nəql etmək
keçirmek, ötürmek. Mis elektriki yaxşı nəql edir.

NƏQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]: nəqli cümle qram.
müey-yen bir hadise, eşya, elamet ve s. haqqında melumat verilen cümle növü.

NƏQLIYYAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "neql" söz. cemi]
Xalq teserrüfatının, adamların ve yüklerin daşınması ile elaqedar olan sahesi, habele bu ve ya başqa daşıma vasitelerinin her hansı bir növü. Avtomobil nəqliyyatı. Dəmiryol nəq-liyyatı. Yeraltı nəqliyyat (metropoliten). 0ə-hər nəqliyyatı (tramvay, avtobus, trolleybus, taksi).
Yüklerin (sernişinlerin) bir yerden başqa yere daşınması, aparılması, neql edilmesi; daşıma işleri. Yüklərin nəqliyyatını gecikdir-məməli.
Xüsusi vezifeli daşıma vasitesi. Sanitar nəqliyyatı.

NƏQLIYYATÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Neqliyyat işçisi. Nəq-liyyatçılar.. motovozları vaxtından qabaq tə-mir edib işə salmışlar. (Qezetlerden).

NƏQŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] klas. bax naxış. O, gözünü bir nöqtəyə, oturduğu xalçanın nəqşinə zil-ləmişdi. M.S.Ordubadi. Xalının rəngi, çeşnisi, nəqşi təriiəlayiq idi. Ə.Veliyev.

NƏQŞƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fiars.] bax plan 1 ve
cü me-nalarda. [Mesme:] İndi öz otağıma daşındıqda, ta qızlığımdan xəyalımda nəqşəsini çəkdiyim otağı hazırlamağa başladım. S.Hüseyn. Na-gəhani qərarla pozur bütün nəqşəni; Bir hə-rəkətlə yarır rəqibinin səddini. R.Rza.

NƏQŞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax naxışlı
ci menada. Belində zərii nəqşli tirmə
. var idi. M.Rzaquluzade. [Aslan:] [Anamın] toxuduğu nəqşli ərəqçin-lər hamını valeh edirdi. S.Veliyev.

NƏLBƏKI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Stekan, fincan altına qoyu-lan müxtelif ölçülü çini ve ya şüşe qab. Dil-şad xanım çayı nəlbəki ilə içər. T.Ş.Simurq. Sona
. öz çayını nəlbəkiyə tökəndə Qədirə işarə ilə rişxəndyana dedi.. Ə.Əbülhesen. □ Nəlbəki boyda (böyüklüyündə)
nel-bekiye oxşayan, nelbeki kimi. Nəlbəki boyda gül. Nəlbəki boyda ay-ulduz.
[Kerbelayı Memmedeli:]
.Oradan, buyur, mənə bir me-dal gəlsin nəlbəki böyüklüyündə. N.Vezirov. Qızılgül kolunun üstündə nəlbəki boyda iri güllər açılmışdı. İ.Əfendiyev.

NƏLEYIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Başmağa oxşar ayaqqabı. [Molla Qasım] ayağına qara me-şindən dikdaban Təbriz dübəndisi və bəzi vaxt sarı rəngli nəleyin geyərdi. H.Sarabski. Ayaq-larındakı nəleyinləri sürükləyən bu qadınlar ağır-ağır yeriyirdilər. Ə.Memmedxanlı. // Hamamda ve s. nem yerlerde geyilen altı taxta ayaqqabı.

NƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yaşlıq, islaqlıq, rütubet. Nəm çəkmək. Nəmini almaq. // sii. Azca yaş, islaq, rütubetli. Nəm torpaq. Nəm divar. Nəm paltar. // Rütubet. İnsanı qəm çürüdər; Dəmiri nəm çürüdər. (Mesel). Gəldiyev əlindəki kibrit çö-pünü nəm çəkmiş zərilərin böyründən salır, bura-bura açırdı. Mir Celal.
məc. "Yaş (göz yaşı)" menasında. Göz neçin ağlayıb tökməsin nəmi; Heyvan ha de-yil ki, çəkməyə qəmi. M.V.Vidadi. Ağlın olsun, sil gözünün nəmini; Dəxi geri gəlməz onlar, ağlarsan! M.P.Vaqif. Seyyid, əgər ol şəmə sənin yanmadı könlün; Pəs pərdeyi-çeşmində olan nəm nə üçündür? S.Ə.Şirvani.
◊ Nəm çəkmək
1) rütubetden islaq hala gelmek, islanmaq, canına rütubet çekmek; 2) məc. xarab olmaq, korlanmaq, qalıb köh-nelmek.

NƏMÇILƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Nemçilemek"denfi.is.