Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SƏYRIŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Seyrişmek"den f.is.

SƏYRİŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bax sayrışmaq
ci
menada. Böyük əgər desə gündüzə gecə; De, göydə ulduzlar səyrişir necə! Q.Zakir. Şəhər elektrik içində səyrişir, göyün qübbəsindən təyyarələrin gurultusu gəlirdi. S.Rehimov.
Titremek, xefif-xefif esmek, seyrimek.
.Sarayın darvazası açıldı, orada qaraltılar səyrişdi, cəsarətsiz qırıq səslər gəldi. çemen-zeminli. Baxdıqca adama elə gəlir ki, [dağ-lar] xəfif-xəfif səyrişir. R.Rza.

SƏYYAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Ovçu. Gəzmə, ey könlüm quşu, qafil fəzayi-eşqdə; Kim, bu səh-ranın güzərgahlarda çox səyyadı var. Füzuli. Mən sənin bir rəhmdil səyyadınam, gəl qoy-numa; Gəl öpüm, gəl oxşayım, ey nazənin ahu, səni! M.Müşfiq.

SƏYYAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax səyahətçi. İki gündən bəri yeməmiş səyyahlar böyük bir iştaha ilə yeməyə başladılar. çemenzeminli. [Gilan-qızı:] Siz özünüzün bir qəzet müxbiri, səyyah olduğunuzu söyləyirdiniz. S.Hüseyn.

SƏYYAHLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Seyyah olma, seyahete
çıxma. Teymur müəllim bunu da bilirdi ki, o öz maraqlı hekayələri ilə şagirdlərin qəlbində səyyahlığa, kəşfiyyatçılığa böyük həvəs oyat-mışdır. Ə.Sadıq.

SƏYYAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Axıcı, axan, serbest, revan. Tahir sükanı qaba və sərt hərəkətlərlə o yan-bu yana fırladır, maşının səyyal hə-rəkətinə mane olurdu. M.Hüseyn.

SƏYYAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Hereket eden, gezen, dolaşan; bir yerde durmayan. Səyyar ulduzlar.
Daim bir yerde qalmayan, yerini deyiş-diren, daim bir yerde durmayıb istenilen te-refe daşınan. Səyyar ticarət. Səyyar sərgi. Səyyarxəstəxana.
[Memun]
.ikigün orda səyyar bir sarayı andıran qara məxmərli nəhəng çadırı altında istirahət edəcəkdi. M.Ibrahimov.
.Bu [parlaq kölgeler] kolxoza gəlmiş səyyar kinonun ekranı idi. Ə.Sadıq. Balaqan səyyar küçə teatrına deyilir. Ə.Be-delbeyli.

SƏYYARƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax planet. Gah doğur, gah batır könül diqqətim; Tez-tez yanıb-sönən səyyarələrtək. S.Vurğun. Sən elə bir dərya-san ki, bütün çaylar axır sənə; Sən elə bir günəşsən ki, işıq alır səyyarələr. N.Xezri.

SƏZA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] Layiq, uyğun, yaraşan, münasib. Məncə, təqdirə səzadır, kişi şeytan¬dan alıb; Kamil öyrəndiyi elmilə, dürusilə
belə. M.Ə.Sabir.
SFERAis. [yun.] Sahe, daire, mühit, şerait.

SFERİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.] Küreşekilli, küreye-benzer, yuvarlaq.

SFİNKS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qedim Misirde şir bedenli, insan başlı ve ya heyvan başlı fantastik var-lığın heykeli.

SXEM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. schema
şekil, suret]
Bir şeyin sistemini, quruluşunu ve ya hisseleri arasındakı rabiteni tesvir eden sade çertyoj. Telefon qurğusunun sxemi. Radioaparatın sxemi. // Bir şeyin quruluşu, teşkili, planı. Başqa sxem üzrə qurulmuş təşkilat.
Bir eserin, yazının ve s.-nin esas fikir-lerinin ümumi şekilde verilmiş şerhi, tesviri, xülasesi. Pyesin sxemi. Məruzənin sxemi.
məc. Şablon fikir, bir şeyin çox besit ve mücerred tesviri; basmaqelib. Əsərdə canlı insanlar əvəzinə sxemlər verilmişdir.
Cab-barlı Almaz simasında cansız bir sxem yox, bütün xüsusiyyətləri ilə meydana çıxan, sevib-sevilən bir insan surəti yaratmışdır. M.Arif.

SXEMATİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.]
Sxem şeklinde, sxem halında. Sxematik xəritələr.
Umumi şekilde, teferrüatsız, çox sade şekilde, yığcam. Əsərin sxematik şərhi.
Əsərdə Ağa Məhəmməd şah Qacarın cəl-lad, qatil və talançı sifəti sxematik şəkildə deyil, mürəkkəb bir xarakter kimi, kamil bədii xasiyyətnamə ilə canlandırılır. M.Arif.

SXEMATİKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sxematik (
ci me-
nada) şeyin halı. Təsvirin sxematikliyi. Pyesin sxematikliyi.

SXEMATİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Tefekkürde, bir şe-
yin şerhinde, tesvirinde bayağılıq, şablon-luq. Yazıçılarımız müasir qəhrəman surə-tinin təsvirində bəzi sxematizmə yol verirlər.

SXOLÄSTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Sxolastika (
ci menada)
terefdarı.
Sxolastika (
ci menada) ile meşğul olan adam.

SXOLASTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.]
Sxolastikaya (
ci menada) aid olan, sxolastika mahiy-yetinde olan. Sxolastik fəlsəfə.
məc. Formal, zahiri, real mezmundan mehrum, real heyatdan uzaq. Sxolastik tənqid. Sxolastik mühakimə.
"Kəşkül" səhifələrində köhnə sxolastik ədəbiyyat üslubu ilə hakim
SXOLASTIKA
ədəbi cərəyan olmağa başlayan realizm ədəbi üslubu mübarizə edir. M.Ibrahimov.

SXOLÄSTIKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. scholasticus, esli yun. shole
mekteb]
Orta esr felsefesinde kilse ehkamlarına mücerred, formal mentiqi delil-lerle haqq qazandırmaq meqsedini daşıyan hakim cereyan.
məc. Real heyatdan, tecrübeden uzaq olan; boş, formal.
məc. Boş mühakime, heyat ve tecrübe-den uzaq formal bilik; ezberçilik, ellamelik.

SICAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Isti.
Mehriban, yaxın.

SIÇRAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sıçramaq"dan f.is.

SIÇRAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Atılmaq, tullanmaq, hop-panmaq. Yerindən sıçramaq. İrəliyə sıçramaq.
Əsəd sıçrayıb bir daşın dalında gizlənərək bayaq gördüyüyerə baxdı. B.Talıblı. // Atla-nıb (hoppanıb) keçmek. Gülşən Yasəmənin sözündən xoşlanmadı:
Arxı sıçramamış ba-rakallah gözləməyin. Ə.Veliyev. // Hoppanıb qalxmaq (oturmaq). Surxay kəhərin belinə sıçradı. M.Ibrahimov. Oğul sıçradı ata, yel kimi uçdu getdi; Elə bil ov dalınca alıcı quş-du, getdi. R.Rza.
Sepilmek, çilenmek. Sıçrayarkən işıl-dayar damcılar; San saçılar mirvaridlər, in-cilər. A.Sehhet.

SIÇRANTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sıçrayan, ya sıçradılan su ve s. zerrecikleri.

SIÇRATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sıçratmaq"dan f.is.

SIÇRATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Sıçramasına sebeb olmaq. Suyu sıçratmaq.

SIÇRAYIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Sıçrama işi, sıçrama terzi; yerinden hoppanma, atılma. Zərəngiz sıçra-yışa hazırlanan pişik kimi özünü yığışdırdı. H.Seyidbeyli.
məc. Bir şeyde birden-bire baş veren deyişiklik.
fəls. Tedricle yox, birden-bire ve çox süretle bir keyfiyyetden başqasına keçme. İnqilabi sıçrayış.