Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QƏRBİYYUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn.
Qerb mem-leketleri ehalisi, qerbliler, avropalılar.
Qerb medeniyyeti terefdarı (b a x qərbçi).

QƏRBLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. Qerb ölkelerinin bi-rinde doğulub yaşayan adam. Bəlkə də bir; Qərbli qonaq; Deyərdi ki, insana bax! M.Araz.

QƏRƏNFİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Rengbereng növleri olan etirli gözel bir çiçek. Qərənfil bağçanın ya-raşığıdır.
Səni kimdir sevən bica, qərənfil! Sənə mən aşiqi-şeyda, qərənfil! X.Natevan. [Xedice] əlində tutduğu bir qərənfil çiçəyini mənə tərəf atdı. S.Hüseyn.

QƏRƏNFİLÇİÇƏKLİLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm bot. Bi-rillik ot ve yarımkol bitkiler fesilesi.

QƏRƏNFİLLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çoxlu qerenfil biten
yer.

QƏRƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Meqsed, niyyet, me-ram
.Bu qələçələri təmir etməkdən qərəz bu idi ki, taifeyi-Xəzər Dərbəndə qələbə və tə-səllüt edə bilməsinlər. "Derbendname". [Hacı Qara:] Bəs indi mənim yanıma gəlməkdən qərəziniz nədir? M.F.Axundzade. [Bedirca-han beyim:] Mən qana bilmirəm, sənin qərəzin nədir? N.Vezirov.
Gizli meqsed, pis niyyet, gizli edavet. Şəxsi düşmənlərdən doğan tənqid bir parça qərəzdən ibarətdir. M.S.Ordubadi. Şəriəti əldə bəhanə edib biçarə avam camaatı öz qərəz və mərəzimizə alət edərik. C.Memmedquluzade.

QƏRƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ara s. [ər.] Xülase, sözün qısası (bezen "ki" bağlayıcısı ile birlikde). Qərəz, Koroğlu çobanın paltarını alıb geyindi, ço-mağını da əlinə alıb obaya tərəf yollandı. "Koroğlu". Qərəz, sözüm orada deyil, sö-züm oradadır ki, doğrudan uşaqlıq bir gözəl nemət imiş ki, əldən çıxdı. C.Memmedqulu-zade. [Möhletov] qərəz ki, öz aləmində sev-mək, sevişmək
. üçün nə lazımdısa, nə müm-kündüsə hamısını eləmişdi. Mir Celal.

QƏRƏZKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. qerez ve fars.
..kar] bax qərəzli. Qərəzkar oxudu axşamımızın; Uzaq məqsədini dan yerimizdən. B.Vahab-zade.

QƏRƏZKARANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. qerez ve fars.
..karane] Qerezle, qerezkarlıqla, bedxah-lıqla, pis meqsedle, pis niyyetle. İnsan dün-yaya gəlir, təbiətin xain dayələri əlində qə-rəzkaranə məqsədlə nəvaziş olunur, bəslə-nilir. C.Cabbarlı.

QƏRƏZKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qərəzlilik. Pəna-həli bəy Nadir şahın ona olan qorxunc baxı-şlarından və qərəzkarlıqla (z.) etdiyi rəfta-rından başa düşdü ki, o mütləq belə bir
. cavanın kökünü kəsməkdə səhlənkarlıq et-məyəcəkdir. Mirze Adıgözel bey.

QƏRƏZLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qerezi, edaveti olan, gizli bir meqsed ve niyyeti olan; bedxah. [Hik-met İsfahani:] Qərəzli dost biqərəz düşmən-dən pisdir... M.İbrahimov. Bu qərəzli, qə-rəzli vuruşmalarda; Sizdən soruşuram, əda-lət hanı? B.Vahabzade.

QƏRƏZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. bax qərəz
ci menada.

QƏRƏZLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qerezi olma, biri haq-qında pis fikir ve niyyet besleme; bedxah-lıq. Qərəzliliklə (z.) iş görmək.

QƏRƏZSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qerezi, gizli meqsedi, pis niyyeti olmayan; semimi. Qərəzsiz adam. Qərəzsiz yardım.

QƏRƏZSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heç bir qerezi, pis fikir ve niyyeti olmama.

QƏRİB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Yad yerde olan, qür-betde yaşayan, özge yerli, gelme. Dünən gö-rürdüm ki, qərib osmanlılar qaçırlarkonsul-xanaya ki, təzə sultanın taxta çıxmasından yana konsula "mübarək olsun" desinlər. C.Memmedquluzade. Deyirlər ki, qərib yolçu bu yerlərdən keçəndə; Diksinərmiş yırtıcıdan, vəhşi heyvan səsindən. R.Rza. Bu yad, qərib ozanın ağzından öz adını eşidən-də Banuçiçək diksindi. M.Rzaquluzade.
Yad, özge, tanış olmayan. Yox, qarda-şım, bizi dartıb qərib vilayətə apardığın ye-tər, daha bunu vermərəm,
deyə anam dayı-mın təklifini rədd etdi. S.S.Axundov.
Is. mənasında. Qerib adam, gelme, başqa yerli. Lütfünlə mən qəribə, ey mah, qıl nəzarə. Heyran xanım. Fəhlə qardaş, nə tikilir bu qum çölündə?
Qəribmisən, nə-sən, oğul? Şəhər salırıq. Ə.Cemil.
Kimsesiz, biçare, yazıq, zavallı.
Bax qəribə. Burada gecələrin qərib səsi var; Könlümün incə bir kəmənçəsi var. S.Vurğun. [Müellim] Əsədlə Mahmud əmiyə izahat vermək üçün bu əcib və qərib əlamətə fənni və elmi bir məna arayıb onları və həm də özünü ovutmaq fikrinə düşdü. B.Talıblı. Fərman görkəmi və qərib vəziyyəti ilə bu gənclərin diqqətini özünə cəlb etdi. Ə.Sadıq.
məc. Hezin, hüzn getiren. Qərib qış axşamları yolları qar basanda; At sürüb bir şenliyə, gecələdim Muğanda. Ə.Cemil.
qərib-qərib zərf Yazıq-yazıq, mezlum-mezlum, hezin-hezin, yanıqlı-yanıqlı. Qərib¬qərib durduq biganələr tək; Soyuq-soyuq baxdıq divanələr tək. M.P.Vaqif. Inəklərin qərib-qərib mələməsi naxırın kəndə dol-duğunu, günün batdığını xəbər verirdi. M.İbrahimov.

QƏRİBANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. qerib ve fars.
..ane] Qerib kimi; itaetle, heqirane. Mən öyrənmi-şəm tənha, qəribanə dərd-qüssə çəkməyə, Allah kərimdir, get! N.Vezirov.

QƏRİBÇİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qəribçiliyini çəkmək
çox darıxmaq, hesretini çekmek. Səttarxan Əli dayını düşünür, onun və başqa dostla-rının qəribçiliyini çəkirdi. P.Makulu.

QƏRİBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Eşidilmemiş, gö-rünmemiş, teeccüblü, qeyri-adi, çox ma-raqlı. Qəribə söz. Qəribə əhvalat.
[Vezir:] Mən istəyirəm ki, bayramda bir qəribə min-tənə Şölə xanıma bağışlayım. M.F.Axund-zade. Yusif əmi hər gecə bizə şirin-şirin na-ğıllar danışır, çox qəribə tapmacalar deyirdi. A.Şaiq. Bu köpəkdə qəribə bir hal vardı. Hər kəs ki, Piri kişiyə düşmən idi, köpək onu sevməyib yaxına qoymazdı. S.S.Axundov.
Son derece, olduqca, valeh edecek de-recede. Sultanüşşüəra
. üzünü yoldaşlarına çevirib:
Qəribə gözəldir, bimisil qızdır, doğrudan, qəzəl deməyə layiqdir,
deyib yola düşdü. M.S.Ordubadi.
Qəribədir şeklinde
çox teeccüblü-dür, çox maraqlıdır. çox qəribədir, növbə Fərmana çatanda o, nədənsə ürəyinin dö-yündüyünü hiss etdi. Ə.Sadıq.

QƏRİBƏLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qeribeleşmek"den f.is.

QƏRİBƏLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Başqalaşmaq, get-
dikce ayrı cür olmaq, deyişmek. Sən də get-gedə qəribələşirsən, ay Qəhrəman! S.Rehimov.

QƏRİBƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeribe şeyin halı; teeccüblülük.

QƏRİB-QÜRƏBA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. [ər.] Qerib adam-lar, özge yerden gelmiş adamlar.
.Axşam-üstü buyur bazara, ramazanlıqdır, gör necə adamın dişləri tökülür, ələlxüsus qərib-qürəbanın. N.Vezirov.

QƏRİBLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qeriblemek"denf.is.

QƏRİBLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qeribliye düşmek,
özünü qerib hiss etmek; yurdunu, vetenini arzulamaq, qeribsemek.