Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SAÇLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Başı saçla, tükle örtülmek, saçı çıxmaq.

SAÇLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saçlaşmaq"dan f.is.

SAÇLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Bir-birinin saçından tutaraq dartmaq; dalaşmaq. [Asya:] [Gülsa-bah ve Turac] az qalıb ki, lap saçlaşsınlar.
C.Cabbarlı.

SAÇLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Başında saçı olan. Cavanların arasından çesuça kostyumla lak çəkmə gey-miş saçlı, tökmərək bir oğlan çıxıb irəli gəldi. Ə.Əbülhesen.

SAÇLI-BİRÇƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Gözel uzun saçları olan. [Qızın anası:] Bax, saçlı-birçəkli, boylu-buxunlu, ədəbli-ərkanlı, gözəl-göyçək qız bəs-ləmişəm. H.Sarabski.

SAÇLI-SAQQALLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Uzun saçı ve saq-qalı olan. Şəkildə saçlı-saqqallı bir kişi təsvir olunmuşdu.

SAÇMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saçmaq"dan f.is.
B a x qırma
ci menada. Xəlil isə at-dığı saçmanın gilizini çıxardıb üflədi. M.Hü-seyn. Tək bir saçma [quşun] sol qanadının ucunu dəlib keçmiş, sümüyü sındırmamışdı. M.Rzaquluzade. Məmmədxanla Yusifəli baş-qa şeylərlə, qızılquşla, ov tulası ilə, saçma, barıt və varlı uşaqlarına məxsus şeylərlə ma-raqlanırdılar. P.Makulu.
Boş, yersiz, menasız, rabitesiz, mentiq-siz söz; hedyan. [Orxan:] O məcnundur, on-dan bir şey umulmaz; Saçmadır hər sözü, əsla tutulmaz. H.Cavid. [Meherrem] yenə arabir saçma sözlər söyləyirdi. A.Şaiq.

SAÇMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Yaymaq, sepmek, tökmek. Günəşin şüaları qüvvədən düşmüş və yayda saçdığı hərarəti verməkdən aciz idi. T.Ş.Si-murq. Sifətində şəfəq saçan; Bir sevincdir, bir də bahar. N.Xezri. Başı üstündə o tiflin dayanan; Bəs o kimdir ürəyi gizli yanan; Sa-çan ətrafa o nur şöləsini; Anadır, bəsləyir öz körpəsini. M.Dilbazi.

SAÇMALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saçmalamaq"dan f.is.

SAÇMALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Menasız, yersiz sözler demek; boş, mentiqsiz danışmaq.

SAÇ-SAQQAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başda, üzde olan tükler. Saç-saqqalını vurdurmaq.
[Hüseyn:] Mən sizi
7 ay əvvəl bir kişi ilə bərabər gəzən gö-rərdim. Onun yıpranmış vücudu, bozarmış saç-saqqalı yaşının əllidən artıqlığını bildi-rirdi. S.Hüseyn. Saç-saqqalında bir dənə də ağ tük yox idi. M.Hüseyn.
◊ Saç-saqqal ağartmaq
bax saçını-saqqalını ağartmaq. Sən səhnədə saç ağart-dın, doğrudan da sənətkarsan; Sən daima ətir saçan, güllər açan bir baharsan. S.Vurğun. [Qoca:] Biz köhnələr bu çöllərdə çox vuruş-muşuq, saç-saqqalımız bu işdə ağarıbdır. H.Nezerli. Saçı-saqqalı bir-birinə qarış-mış
seliqesiz, pejmürde, dalğın halda. Dü-kan qabağında isə saçı-saqqalı bir-birinə qarışmış bir dustaq dayanmışdı və Babək tə-ləsik cibindən bir daraq çıxartdı. Ə.Memmed-xanlı. Saçını-saqqalını ağartmaq
bir işde uzun müddet işleyib qocalmaq. [Alı] ömrünü, gününü [paşanın] qapısında çürüdüb, saçını-saqqalını ilxı dalında ağartmışdı. "Koroğlu". [Baba:] Saçımı-saqqalımı bağ-bağça işində ağartmışam. Mir Celal. Saçının-saqqalının ağaran vaxtında
qocalanda, qoca vaxtında. Ancaq budur, saçının-saqqalının ağaran vax-tında yenə dinc dayanmamış, gedib cavan-lara qoşularaq Gülsənəmi "od parçalarının" içində tək qoymuşdu. V.Şıxlı.

SAÇSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Başında saç, tük olmayan; tük-süz, daz.

SAÇŞƏKİLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Saçabenzer, saç kimi, saç nazikliyinde.

SAÇYOLMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

saçyolmaya çıxmaq
berk dalaşmaq, bir-birinin saçını yolmaq (ancaq qadınlar haqqında). Ara qarışır, ana-qız dü-şürlər Haf Səkinənin üstə, saçyolmaya çıxır-lar. M.Əliyev.

SADAĞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sədəqə. Sadağa saraydan çıxmaz. (Ata. sözü). Bənövşələr başın salsın aşağa; Nərgiz olsun gözlərinə sadağa. Q.Za-kir. Ələsgər sənə sadağa; Uzün məndən niyə döndü? Aşıq Əlesger.

SADAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Oxqabı. Siyirə qılıncı, çəkə qalxanı; Səksən oxu sadağından boşala. "Koroğlu". [Qaragünün] başının üstündən, divarda
. bir qılınc, qalxan, yay və sadaq asıl-mışdı. M.Rzaquluzade.
SADƏ

SADALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sadalamaq"danf.is.

SADALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Adbaad, bir-bir saymaq. Ev şeylərini bir-bir sadalamaq. Uşaqların adını sadalamaq.
Bundan əlavə, yenə də qeyri səbəblər ola bilər, hamısını sadalamağa ehtiyac yoxdur. F.Köçerli. Nəyiniz var?
soruşdum; O mənə daş-qaşlarını sadaladı.
R.Rza.

SADALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sadalanmaq"dan f.is.

SADALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch Adbaad, bir-bir sa-yılmaq. Məqalədə ancaq faktlar sadalanır.
- Gəldim, dərdim azala; Dərd ta da sada-landı. (Bayatı).

SADƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.]
Mürekkeb olmayan, çetin olmayan, asan hell olunan, besit, asan. Sadə məsələ. Sadə iş.
Bu şərtlər olduqca sadə idi. S.Hüseyn. [Orxan:] Bət-bənizin sol-muş, çöhrən dəyişmiş; Qolay sanma, deyil bu sadə bir iş. H.Cavid.
xüs. Terkibce besit olan, qatışığı olma-yan, mürekkeb olmayan. Sadə cisim. Sadə mexanizm.
Tebii, adi, temteraqsız, sünilikden uzaq, hamının başa düşeceyi şekilde, populyar. Sadə danışıq. Kitab sadə dildə yazılmışdır.
- Telli arvadın sadə sözləri Qaraşın fikrini işıqlandırdı. M.İbrahimov. Bəzən əmisinin oxuduğunu arvadlar başa düşmədikdə Qadir sadə dillə bunu onlara izah edərdi. Ə.Əbül-hesen.
Heç bir şeyle başqalarından ferqlenme-yen, en adi, bezek-düzeksiz, zinetsiz. Sadə geyim. Sadə şey. Sadə yemək.
Beş il əvvəl mən [Xediceni] zəngin bir əlbisədə görmüş-düm. Indi isə sadə bir libas geymişdi. S.Hü-seyn. Qaratel sadə çit don geyib başına ağ krepdeşin örpək örtmüşdü. Ə.Əbülhesen.
Heç bir imtiyazı olmayan, adi, hamı kimi. Sadə fəhlə. Sadə müəllim babadır.
Rahat-lıq bilməyib çalışan alimlərin vücudları biz sadə bəndələr üçün çox bahadır. C.Memmed-quluzade. // Cemiyyetin zehmetkeş hissesine mensub olan; emekçi, zehmetkeş. Dünyanın sadə adamları.
məc. Ureyiaçıq, sadedil, sadeqelbli, bic-lik bilmeyen, tezinanan. çox sadə adamdır, hər şeyə inanır.
Əğyarə inanma, gözəlim, qorxuram ondan; çox sadəsən, hər söz ki de-yirlər, inanansan. Ə.Vahid.

SADƏCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf
Sade. [Cenneteli:] Mənim cəmi şeirlərim belə abdar, belə sadə-cədir. çemenzeminli. Dumanlı dağlara boy-lanıb durur; Indidən sadəcə rəsmlər qurur. S.Vurğun. [Qız] güllü çitdən sadəcə don gey-miş, qalın hörüklərinin birini döşündən, o bi-rini arxasından sallamışdı. M.Hüseyn.
Ancaq, yalnız. Sadəcə mən gəldim.
Belə şirniyyat bişirməyə imkanı olmayanlar bayramı sadəcə xuşgəbarla keçirərdilər. H.Sarabski. O, bu sözlərə sadəcə gülümsü-nüb, heç bir cavab vermədi. M.Rzaquluzade. □ Sadəcə olaraq
"sadece" demek olub, menanı bir qeder güclendirir. Sadəcə olaraq tərslik eləyir.

SADƏDİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] Ureyi sade, üreyi te-miz, hiylebilmez; sadeqelbli, safürekli. Sa-dədil adam.
Biçarə, sadədil, zavallı aşıq; Danışma bu sözü, danışma artıq. M.Müşfiq. // Avam, her şeye inanan, yazıq. Sadədil muz-dur indi anladı ki, uzunboylu, qarabığlı mü-safir xozeyin deyilmiş, oğru imiş. S.M.Qeni-zade. Sadədil qadın Əşrəfin sözlərindən son dərəcə məmnun qaldı. A.Şaiq. // İs. mena-sında. [Şeyda Mecid efendiye:] Əcəba, qü-sur kimdə?
.Məcid əfəndidəmi? Yoxsa on-dan insaf, mərhəmət uman sadədillərdəmi? H.Cavid. // Avamlıq.

SADƏDİLLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sadedil olma, üreyisaf-lıq, üreyitemizlik, hiylebilmezlik, sadeqelb-lilik, safüreklilik. Nazlı isə onun barəsində, sadədilliklə (z.) [Veysden] soruşmuşdu. Ə.Əbülhesen.

SADƏQƏLB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax sadədil.