Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SAKLAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qedim Iran tayfalarından biri-nin adı.

SAKSAFÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[xüs. addan] Misden nefesli musiqi aleti.

SAKSAUL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Orta Asiya sehralarında biten alçaq ağac ve ya kol.

SAKSAULLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saksaul bitmiş yer, sak-saul kolluğu.

SAKSLAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. German tayfaları.

SAKVOYAJ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. sac
kise ve voyaqe
se-yahet] Bağlanan yeri olan yol çantası. [Hemid] vaqonda sakvoyajını.. açdı, əczaların əl dəy-məmiş bir halda unudulduğunu duyub, qəh-qəhə ilə güldü. çemenzeminli. Körpüyə təpil-miş adamlardan bəzisi də balaca çamadan və ya sakvoyaj tutmuşdu. M.Hüseyn.

SAQA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ədəb. Nesrle yazılmış qedim is-land eserleri.

SAQINDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saqındırmaq"dan f.is.

SAQINDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. çekindirmek, özünü gözlemeyi, qorunmağı meslehet görmek. // Saxlamaq, çekindirmek, bir şeyden başqa-sını, özünü saxlamağa çalışmaq. Qəhrəman balaca Sabiri bəzək-düzək içərisində yaşa-maqdan da saqındırmaq istəyirdi. S.Rehimov. Xədicəni bu işdən saqındırmaq çox çətin ola-caqdı. S.Rehman.

SAQINMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saqınmaq"dan f.is.

SAQINMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. çekinmek, qorunmaq, özünü saxlamaq. Içkidən saqınmaq.
Saqın, ağuludur, tök bu hərifin şərbətin, getsin. Q.Tebrizi. Könlümün şişəsi, saqın ki, sınar; Toxunursa ayna daşa, dayanmaz. Aşıq Əles-ger. [Xace Nizam:] Saqın, aldırma ki, kor olsa cahan; Günəşin nuruna gəlməz nöqsan.
H.Cavid.

SAQİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Kef meclisinde şerab ve s. içki paylayan adam. Bir cam yetir, saqi, bu dövran belə qalmaz; Tək bir gün olur xak ilə yeksan, belə qalmaz. M.V.Vidadi. Saqilər şərbət piyalələrini paylayırdılar. M.S.Ordu-badi.

SAQİT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn. Etibardan düşmüş, qüvveden düşmüş, qüvvesini itirmiş; daha hökm ve etibarı olmayan. Şəban ayının
dən etibarən hökumətin imzası və höku-mətin möhrü ilə buraxılan məktub və vəsiqə-lərin hamısı etibardan saqitdir. M.S.Ordu-badi. □ Saqit etmək
leğv etmek, qüvve-den salmaq. [Meherrem bey:] Dərhal durub gəldim ki, o borcu sizə verib, atamın boynun-dan saqit edəm. S.S.Axundov. Saqit olmaq
gücden düşmek, hökmü qalmamaq.

SAQQA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Keçmişde dalında, yaxud da araba ile bulaqdan su daşıyan adam; suçu.

SAQQAQUŞU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Serçekimiler fesi-lesinden olub, başında ve boynunda qırmızı ve sarı tükleri olan oxuyan quş.

SAQQAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kişilerin üzünde ve alt çe-nelerinin üstünde biten tükler. Uzun saqqal. Saqqalqoymaq.
[Meşedi İbad:] Hə... çünki mən saqqalıma həna qoyuram, elə bildim ki, sən də saçına həna qoyursan. ü.Hacıbeyov. [Musa:] Saqqal yalnız üzü örtən tüklərdən ibarətdir. S.Rehman.
Bezi heyvanların ve quşların çenesinin altından sallanan tük topası. Keçi saqqalı.
0 Saqqal ağar(t)maq
qocalmaq. Saqqal ağarıb, bel bükülüb, dinmə, filanı; Ovqatım olub təlx. M.Ə.Sabir. Ağardı saqqalı, saçı qar oldu; Sənəti sərxoşluq və qumar oldu. S.Vurğun. Saqqala (saqqal içinə) ağ düş-mək
bax saqqalı ağarmaq. Saqqala sa-lam verməmək zar.
saymamaq, etinasızlıq göstermek. Oğlan, saqqala niyə salam ver-mirsən? Ə.Haqverdiyev. [İnayet:] Xoş gör-dük, ay Məşədi Püstə bacı. Əlin böyüklər ətəyindədir, yenə saqqala salam vermirsən. H.Sarabski. Saqqala soğan doğramaq
ele salmaq, oynatmaq, masqaraya qoymaq. [Rüs-tem Sekineye:] Deməli, bu ağbirçək vaxtında saqqalıma soğan doğramaq qalmışdı, hə? M.İbrahimov. [Əşref Sedefe:] Bacı, saqqa-lıma soğan doğrama. B.Bayramov. Saqqal-bığ basmaq
üz-gözü tüklenmek, saqqalı-bığı uzanıb bir-birine qarışmaq.
.Qapıdan cır-cındır içində, saqqal-bığ basmış bir adam girdi. çemenzeminli. Saqqalı çallatmaq
bax saqqal ağartmaq. [Semender Mixaile:] Saqqalı çallatsan da, yaman boşboğazsan ha! B.Bayramov. Saqqalı ələ vermək
başqa-sının tesiri altına düşmek, başqasının irade-sine tabe olmaq, ixtiyarını başqasımn eline vermek. Saqqalım yoxdur, sözüm ötmür
sözüne ehemiyyet verilmeyen, sayılmayan, dediklerine qiymet verilmeyen adamın özüne gösterilen münasibete qarşı istehzalı cavab ifadesi. [Salamov:] Gördün, ağa Bahadır, nə oldu? Salamməleyküm! Saqqalım yoxdur, sö-züm ötmür. C.Cabbarlı. Saqqalın ağarsın!
qocal, uzun ömür sür menasında alqış ifadesi. Saqqalın tökülsün!
qarğış meqamında iş-lenen ifade. [Arvad:] A kişi, mənim üstümə arvad alırsan? A sənin saqqalın tökülsün. ü.Hacıbeyov. Saqqalına dən düşmək
qo-calmağa, yaşa dolmağa başlamaq. Qərənfilin atası Rüstəm kişi qısaboy bir adamdı. Saqqa-lına dən düşmüşdü. S.Rehman. Saqqalında bir tük (sağ) qoymamaq
berk dalaşmaq, saqqalını yolmaq, saqqalının tüklerini did-mek (er haqqında). [Arvad:] Görək, Kərbə-layı Qubad, hərgah sənin saqqalında bir tük qoysam sağ, onda bu ləçək mənə haram olsun. ü.Hacıbeyov. Saqqalını (saç-saqqalını) də-yirmanda ağartmaq
1) çox görüb, çox iş-leyib böyük tecrübe qazanmaq; 2) qocaldığı halda heç bir şey öyrenmemek. Saqqalının ağ vaxtında
qoca vaxtında, yaşlı çağında. [Sultan kendlilere:] Balam, mən saqqalımın bu ağ vaxtında necə sizə izin verim ki, gedib quldurluq edəsiniz? C.Memmedquluzade.

SAQQALLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saqqallamaq"dan f.is.

SAQQALLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan. Dalaşarken bir-birinin saqqalından yapışmaq, bir-birinin saq-qalını yolmaq, dartışdırmaq; savaşmaq.

SAQQALLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saqqallanmaq"danf.is.

SAQQALLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. üzünü saqqal bas-maq, üzüne saqqal çıxmaq.

SAQQALLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Saqqalı olan, saqqal qoy-muş, saqqal buraxmış. Saqqallı kişi.
Bu dər-viş ucaboylu, arğaz, uzunsaçlı və saqqallıydı. A.Divanbeyoğlu. Dəmirovun belə saqqallı olmağı Məmmədcanın nə isə xoşuna gəldi. S.Rehimov.
Saqqalı olan. Saqqallı keçi.

SAQQALSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Saqqalı olmayan.

SAQQIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saqqızağacından sızıb çıxan, çekildikce uzanmaq xassesine malik olan ağ kitre (adeten ağızda çeynenmek üçün istifade edilir). Səriyyə xanım
. ağzındakı saqqızını yavaş-yavaş çeynəyirdi. M.S.Ordubadi. [Meşedi İbad Seneme:] Buyur, bu abbasını saxla, lazım olar, saqqıza verib çeynərsən. ü.Hacıbeyov. Əbil qamçını portfelinin üs-tünə qoyub saqqız yarmaçasının birini əlinə götürüb hazır dayandı. Ə.Veliyev. □ Saqqız kimi yapışmaq
berk yapışmaq, qopmamaq, ayrılmamaq. Palçıq saqqız kimi yapışıb möh-kəm; Qopmur uzunboğaz çəkmələrindən. B.Vahabzade.
0 Saqqız çeynəmək məc.
boş-boş söhbet etmek, heç bir xeyirli işle meşğul olmamaq. [Zalxa:] Iş görməkdənsə, saqqız çeynəyirsi-niz. S.Rehman. Saqqız oğurluğuna getmək
birinin yanına gedib reyini bilmeye, fikrini öyrenmeye çalışmaq. Qız evinə saqqız oğur-luğuna getmək. Saqqızını oğurlamaq
dile tutub aldatmaq, qılığına girib özüne teref çek-mek, bir iş görmeye razı etmek. [Hesenağa] Hacı Sultanın tək bircə dənə olan qızının da saqqızını oğurlamışdı. S.Hüseyn. [Xedice:] Belə sözlərlə saqqızımı oğurladı, sonra da qol-qanadımı qırıb atdı bir tərəfə... S.Reh-man. Yad qızı hələ evə ayaq basmamış gədə-nin saqqızını oğurlayıb. Mir Celal.

SAQQIZAĞACI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Püste cinsinden olub meşe zolaqlarında becerilen, oduncağı möhkem, hem de qiymetli sayılan hündür ağac; yabanı püste. Püstə cinsindən olan saq-qızağacı da meşə zolaqlarında becərilmək üçün geniş istifadə oluna bilər. Saqqızağacı 15 metrə qədər hündürlükdə, qışda yarpağı tökülən ağacdır. Meyvəsi yeyilmir, oduncağı möhkəmdir və qiymətli hesab olunur. H.Qe-dirov.

SAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Plite şeklinde iri, bütöv yastı daş parçası. Həyətinə sal daşı döşənmiş ev iki kəllə, bir orta otaqdan ibarətdir. Ə.Veliyev. Kim isə lap qədim zamanda bulağın ətrafını daş ilə hördürmüş, qabağına içi yonulmuş iri bir sal qoydurmuş, əmələ gələn kiçik hovuza novça qayırtdırmışdı. Ə.Sadıq. // Sif. məna-sında. İri, bütöv. Sal buz.
Ətrafı boz daşdan uca bir hasar; Ustü sal dəmirli qalın qapılar. H.K.Sanılı. Mehmanxanada ilk nəzərə dəyən birinci mərtəbədəki böyük dairəvi dəhlizin bir neçə yerdən şırım-şırım çatlamış sal şüşə-sidir. M.İbrahimov. [Seferin] cavanlıq vax-tında
. ağsal daşlara vurduğu tişənin ahəng-dar səsi gecə də qulağından getməzdi. Mir Celal. // Sif. mənasında. Lay, tebeqe şeklinde olan. Hər bir yay fəsli küçələrdə, arabalarda buz sallarını görəndə
. o buzu şampanskilərə və ləzzətli marojnalara işlədən xoşbəxtlər gö-zümün qabağına gəlir. C.Memmedquluzade. Bu zaman göy qübbəsi sal dəmirə dönür. S.Rehimov.