Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SAHMANLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qaydaya salmaq, se-liqeye salmaq, nizama salmaq, düzeldib ha-zırlamaq. Mizin üstünü sahmanlamaq. Evi sahmanlamaq. Yorğan-döşəyi sahmanlamaq.
[Tapdıq] şananı əlində sahmanlayır, yabanı çəpərə ilişdirir, beləliklə, gününü keçirirdi. Ə.Veliyev. Gəldiyev tez qalxıb üst-başını sahmanlayıb, masasının başına keçmişdi. Mir Celal. // Hazırlıq, tedbir görmek, şerait yarat-maq. Ya deyirik işləri sahmanlayaq; Məclisi-əyanda vurur tək səbir. M.Ə.Sabir.

SAHMANLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Sahmanda, seliqede, qaydada olan, düzgün, seliqeli. Sahmanlı ev.
Rahat, qayda-qanunda olan. [Hacı Qen-ber:] Heç bir belə sahmanlı iş olmaz. N.Ve-zirov.

SAXARİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. sakchar
şeker] çox şirin ağ kristallik madde; şeker surroqatı. Saxa-rinlə çay içmək.

SAXLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlamaq"dan f.is.

SAXLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bir şeyi elinde (ağzında, dişinde ve s.-de) tutub düşmeye qoymamaq. Açarı əlində saxlamaq. Ipi dişində saxlamaq.
Başımı aşağı dikib durduğum halda əlim-dəki çörək qismətini yumruğumda saxlamağa başladım. A.Divanbeyoğlu. Bayrampulu açıb bir neçə dəqiqə əlində saxladı. M.Hüseyn.
Hereketini kesmek, dayandırmaq, ey-lemek. Maşını qapıda saxlamaq. Avtobusu dayanacaqda saxlamaq.
Aralarında ən yaş-lıları olan Rəşid atı saxladı. H.Nezerli. [Ley-tenant] elektrik fanarları ilə işıqlanmış küçə-nin ortasında motosikli saxladı. İ.Əfendiyev.
Getmesine, ireli hereketine mane ol-maq, qabağını kesmek, dayandırmaq. Uşaq-ları meydanda saxlamaq. Adamların qaba-ğını saxlamaq.
Insanlar isə bu köhlən ata kəmənd atır, onu saxlamağa çalışırdılar. Ə.Veliyev. Dürrə.. polislərə çatmağa az qal-mışdı ki, kimsə onu saxladı... S.Veliyev.
Sahib olmaq, heveskarı olmaq, besle-mek (heyvan haqqında). Inək saxlamaq. Arı saxlamaq. It saxlamaq.
Əmioğlumun peşəsi qoyun saxlamaq idi və qoyunları da kürd ço-banlarına tapşırmışdı... C.Memmedquluzade.
.Güman etdim ki, Eldarın saxladığı yapoçt göyərçinləridir, ya da eləcə quşlara rəhmi gəlib onlar üçün hin qayırmışdır. M.Rza-quluzade.
Yaşamaq üçün lazım olan vesaitle te-min etmek, dolandırmaq. Yetimləri saxlayıb böyütmək. Ev saxlamaq. Uşaqlarını saxla-maq.
Nənəcan mamalıq edib qızını saxlardı və yaxşı da saxlardı. N.Nerimanov. [Ana Nergize:] Axı indi mən evi təkbaşıma saxla-yıram, qızım, nahaq yerə niyə pul xərcləyək? Ə.Memmedxanlı.
Mühafize etmek, qoruyub saxlamaq. Ana gəlinlikdən bir örpək saxlayırdı. C.Cabbarlı. Kərimbəy, kim bilir, haçandan saxladığı təzə, tiftik əlcəyi Nərimana verdi. Mir Celal.
Gizletmek, heç kese göstermemek. Qiy-mətli şeyləri sandıqda saxlamaq. Sənədləri seyfdə saxlamaq.
[Gülbahar Memmedke-rime:] Portfelinizi ayaq altına niyə qoymu-sunuz? Veriniz, şkafda saxlayım. H.Nezerli. // Bir sözü, sirri ve s.-ni heç kese dememek, yaymamaq, gizli saxlamaq. [Demirqaya:] Hərbi sirri möhkəm saxlamamışdır. H.Nezerli.
Dayaq olmaq, yıxılmağa, uçmağa qoy-mamaq. Tirləri divar saxlayır. Balkonu dörd sütun saxlayır.
Ehtiyat görmek, qoruyub saxlamaq. Qışa buğda saxlamaq.
Saxla samanı, gələr za-manı. (Ata. sözü).

Müeyyen bir meqsed ünün özüne kö-mekçi, xidmetçi tutmaq. Qulluqçu saxlamaq.
Varlıların çoxu özlərini və mədənlərini qo-rumaq məqsədilə yanlarında qoçu saxlayır-dılar. A.Şaiq. [Yaşlı kişi:] Hacı Mirzə Baba mənə bir xidmətçi və ya aşpaz saxlamağı tək-lif etmişdisə də, qəbul etməmişdim. S.Hüseyn. Hacı Səmsam
. oğlu üçün lələ saxlamırdı. P.Makulu.
Əvvelki keyfiyyetini mühafize etmek, qorumaq. Gözəlliyini saxlamaq. Dişini yaxşı saxlamaq.
"Molla Nəsrəddin" realizmi və satirası yenə də öz inkaredici, ifşaedici xüsu-siyyətlərini saxlayır. M.İbrahimov. Yarpaqlar hələ də öz təravətini saxlayırdı. M.Hüseyn.
Bir yerde qalmağa, durmağa mecbur etmek. Komandanı arxların dərin bir yerində saxlamaq lazım idi. H.Nezerli. Firidunu polk qərargahının qarşısında saxlamışdılar. Mir Celal. // Her hansı bir veziyyetde qalmağa mecbur etmek. Şəhəri mühasirədə saxlamaq. Cəhalətdə saxlamaq. Şeyləri səliqəli saxla-maq. Təhlükə altında saxlamaq.
Sözünü, işini ve s.-ni davam etdirmeye qoymamaq, yarımçıq kesmek. Elə burda saxla. Yığıncağı saxlamaq.
Saxlayıb iclası elə bu zaman; Süzür vuruşmanı igid pilotlar.
M.Rahim.
Bir sıra isimlere qoşularaq müxtelif
ifadeler düzeldilir; mes.: ayaq saxlamaq, di-
lini saxlamaq, başını saxlamaq, özünü sax-
lamaq, göz üste saxlamaq ve s.

SAXLANC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ehtiyat üçün saxlanılan şey, yaxud içinde şey saxlanılan qab ve s. Yollara gül-çiçək saçsın gələcək; Ona qonaq gəlir yeni nəsillər; Açsın saxlancını şanlı fəsillər. M.Müşfiq.

SAXLANILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlanılmaq"dan f.is.

SAXLANILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlamaq"dan məch. Bu kitablar gizli saxlanılmalıdır. H.Nezerli.

SAXLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlanmaq"danf.is. Qonaq-lar şəhərdə, elmlilər evinin eyvanında toyuq-cücə saxlanmasına gülüşdülər. B.Bayramov.

SAXLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

B ax saxlanılmaq. Kənd təsərrüfat alətləri yay-qış uçuq-sökük, qar-yağış tökülən bir xarabalıqda saxlanırdı. M.İbrahimov. Uçüncü darvaza sağyandan
. mal-qara və bir neçə at saxlayan (f.sif.) töv-lələr tərəfə açılırdı. Ə.Əbülhesen.
qayıd. özünü bu ve ya diger veziyyetde saxlamaq, gizlenmek. Pərdədə saxlanma, çıx, ey sevgili dildarımız. M.Hadi.

SAXLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlaşdırmaq"dan f.is.

SAXLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

özünü saxlaşdırmaq
özünü saxlamaq. Professor cənabları da özünü saxlaşdırmadı və daha da ucadan qah-qah çəkib Zəki Əfəndiyə dedi:
Qulaq as, mən başdan oxuyum. C.Memmedqulu-zade. Rəfizadə özünü saxlaşdıra bilmədi.
M.S.Ordubadi.

SAXLATDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlatdırmaq"dan f.is.

SAXLATDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax saxlatmaq. Firi-dun qəsdən maşını iki ev aralı saxlatdırıb düşdü. M.İbrahimov. Qalxanda kişilər bəzən davaya; Qılınclar boğaza dirənən zaman; Sən öz örpəyini atıb ortaya; Neçə yol ölümü saxlatdırmısan. N.Xezri.

SAXLATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxlatmaq"dan f.is.

SAXLATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Saxlamasını, dayanma-sını teleb, ya xahiş etmek. Faytonu xanım bir az kənarda saxlatdı, qapıya qədər piyada get-mək istədi. çemenzeminli. Əbil maşını sax-ladıb düşdü. Ə.Veliyev.

SAXSI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Gilden hazırlanan dulusçuluq memulatı. Saxsıya verə-verə, çıxdı misin bahası. (Ata. sözü). // Saxsıdan qayrılmış. Qələmkar süfrənin üstünə lacivərdi saxsı boş-qablarda
. yemişlər qoyulmuşdu. çemen-zeminli. Pəncərədən sarı şamdanlar, bəzi ev-lərdə isə saxsıdan çilçıraq (tunc rəngli) ası-lardı. H.Sarabski. // Bu memulatın sınmış parçaları. Alim yenə qucaq-qucaq yığır qədim saxsıları; Yer altdakı hər kərpicin üstündəki yazıları. S.Vurğun. Mən cəbhədə, bir komada şeiryazıram; Yanır saxsı parçasının üzərində şam. R.Rza.

SAXSIÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saxsı qablar qayıran usta; du-lusçu.

SAXSIÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saxsıçının işi, peşesi; saxsı qablar qayırma seneti; dulusçuluq.

SAXTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.]
Əsli olmayan, uy-durma, yalan, oxşadılaraq qayrılmış ve ya yazılmış; qelp. Saxta vəkalətnamə. Saxta eti-barnamə.
Dəstədə olan adamların biri Mir-qasımdır ki, doğma bacısı Səkinənin malını yemək qəsdi ilə saxta kağız düzəltmişdi. C.Memmedquluzade. [Mahmud bey:] Siz mənə heç inanmayırsınız. Hesabınızda saxta qəbzlər tapıblar. N.Vezirov.
məc. Süni, yapma, yalan, qeyri-semimi. Saxta gülüş. Saxta söz. Saxta məğrurluq.
Biz içəri girən kimi Sərdar Rəşid saxta tə-bəssüm və süni bir məhəbbətlə bizi qarşıladı. M.S.Ordubadi. Bir neçə bənddən sonra sanki [Iminin] üzündəki saxta ciddiyyət niqabını çıxarıb atdılar. I.Əfendiyev.

SAXTAKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. [fars.] Saxta, qelp şey qayıran adam, saxtakarlıqla meşğul olan. Hər bir xalqın içərisində saxtakar, şərarətçi və axmaq adamların olduğu hamıya bəllidir. M.F.Axundzade.

SAXTAKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saxtakarlıqla meşğul olma, saxta iş görme, saxta sened ve s. dü-zeltme. Balacayevi böyük bir dəhşət bürüdü. Onun boynuna üç təqsir sarınmışdı: "sax-takarlıq, israfçılıq və qatillik!" S.Rehimov. [Demirçi Musa] saxtakarlığa, ikiüzlülüyə nif-rət edir. I.Əfendiyev.

SAXTALAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxtalaşdırılmaq"-dan f.is.

SAXTALAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxtalaşdırmaq"-dan məch.

SAXTALAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saxtalaşdırmaq"dan f.is.