Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SƏRILMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Əl ve ayaqlarını açıb
uzanmaq. Divana sərilmək. Xalça üstünə sə-rilmək.
Qucağı uşaqlı arvadlardan bir ne-çəsi özündən gedib, qarın üstünə sərilmişdi. çemenzeminli. Hər ikisi yumşaq otların üzə-rinə sərildilər. H.Nezerli. // Yere deymek, yıxılmaq. Yazıq Məşədi Teymuryerə dəyib çul kimi sərildi. Ə.Haqverdiyev. Məsmə
. [Se-yidi] bütün qüvvətilə özündən o tərəfə itələyir. Kor Seyid üzü üstə yerə sərilir. S.Hüseyn. // Düşüb qalmaq, yıxılıb qalmaq. Yaxınla-şanda [Imamverdi] gördü ki, bir uşaq hərə-kətsiz yerə sərilibdir. S.S.Axundov.
məch. Salınmaq, döşenmek. Usta Ağa-bala... pəncərənin qabağında sərilmiş (f.sif.) fitələr üstə hənalanıb yatmış iki kişini süzdü. çemenzeminli. Sobanın yanında Tellinin ya-tağı sərilmişdi. S.Hüseyn.
məch. Qurumaq üçün ip, meftil, ağac ve s. üzerine salınmaq, asılmaq.

SƏRILMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sarınmaq. Qaraqaş tilsimli qılıncnan əjdahanı quyruğunnan ya-raladı. Əjdaha dönüb sərildi Qaraqaşa. (Nağıl). Mahmud ağacın kötüyünə sərilmiş (f.sif.) yekə bir ilan gördü. S.Veliyev.

SƏRIMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Serimek"den f.is. SƏRIMƏK f.
Bax sarımaq
ci me-
nada. Əlini sərimək. Belini sərimək.
Kazımın başını səriyib bir tərəfə yıxmışdılar. çemen-zeminli.
.Musa kişi keçə papağını başına basdı. Yun şərfini boğazına səridi. M.Ibra-himov.
Bax sarımaq
cü menada. Məşədi Kazım ağa təəccüblə gözlərimin içinə baxa-raq dedi:
Deyəsən, axı məni sərimisiniz?
M.S.Ordubadi.

SƏRIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Az soyuq, ilıq ile soyuq arası. Sərin hava. Sərin su. Sərin çeşmə. Sərin meh.- İtlər, çobanlar meşələrə, sərin kölgələrə çəkilmişdilər. A.Şaiq. Sərin çeşmələrin qay-nayırgözü; Yenə dinləyirəm aram-aram mən. N.Xezri. // is. Serin hava, serin yer. Sərində oturmaq. Sərində yola düşərik. Sərinə çəkil-mək.
.Ətəyindən tutmuş və axşam sərinində titrəşən körpələr bir az da [Seriyye xalaya] qısıldılar. M.İbrahimov. □ Sərin düşmək
hava bir qeder soyumaq, serinleşmek. Ax-şamlar sərin düşəndə əhali küçələrə tökülür. M.İbrahimov.
məc. Arası soyuq, incik, incimiş. Əzizim, nə dərindi; Dəryalar nə dərindi; Mən yara nə dedim ki; O mənimlə sərindi? (Bayatı). Yar-pız isə çox sərin (z.) və etinasız cavab verirdi.
Mir Celal.
◊ Sərin baxmaq
laqeyd olmaq, üreyi yanmamaq, vecine gelmemek. Yad yığılıb sərin baxar, ağlamaz; Qərib öldüm, bikəs öl-düm, ad öldüm. M.V.Vidadi. ürəyini sərin saxlamaq
bax ürəyinə sərin su səpmək.

SƏRINCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir az serin, az serin, bir az soyuq. Sərincə bir axşam. Sərincə yer tapıb oturmaq.
Evinin qabaq tərəfi eniş dağdır, dal tərəfi şəhərə baxır. Həmə vaxt sərincə yel əsər. N.Vezirov.

SƏRINKEŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Otaqda, binada serinlik ya-ratmaq üçün cihaz, qurğu; ventilyator. Sərin-keş bayırdan havanı çəkib süzgəcdən keçi-rərək soyudur, sonra isə ventilyator havanı otağa verir.

SƏRINLƏDICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Serinlik veren; soyuq.
Sərinlədici içkilər.

SƏRINLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Serinlemek"denf.is.

SƏRINLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Serin olmaq, serin
düşmek. Axşamüstü hava sərinlədi.
B ax sərinlənmək. [Nuriyye:] Mən arxın büllur kimi duru suyu ilə üzümü yuyub sərin-lədim. İ.Əfendiyev. Dərədə işləyənlər üçün isti olsa da, məktəb həyətində quyuqazanlar arabir əsən küləkdən sərinləyirdilər. Ə.Ve-liyev.

SƏRINLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Serinlenmek"den f.is.

SƏRINLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Serinde oturmaq, yaxud serin su içmek, serin su ile yuyunmaq ve s. ile özünü serinletmek, heraretini azalt-maq. Balkonda oturub sərinləndim. Soyuq su içib sərinləndim.
[Şiraslan düşünürdü]
.hər çeşmədən yüz-yüz maşının min-min sərni¬şini yayın isti, qızmar günlərində bu sudan [turş sulardan] içib sərinlənərsə,
. bizim işçi adamlar üçün nə qədər də xeyirli bir iş gö-rülmüş olar. S.Rehimov. Pəncərəmi döyür çinar; Deyir çinar:
çıx sərinlən kölgəmdə sən. N.Xezri. // Serin olmaq, serin düşmek. Cığır aşağıya günəş şüaları buraxmayan bu göyçək əzəmətli ağacların arası ilə keçib dik yuxarı dırmandıqca meşə kölgələnib sərin-lənirdi. Ə.Əbülhesen.

SƏRINLƏŞDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Serinlik yaratmaq,
serin etmek üçün işledilen. Sərinləşdirici iç-kilər.

SƏRINLƏŞDIRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Serinleşdirmek"den f.is.

SƏRINLƏŞDIRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sərinlətmək.

SƏRINLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Serinleşmek"den f.is.

SƏRINLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Bax sərinləmək.
[Peri Cadu:] Sən də get içəri, su töksünlər, əl-üzünü yu, bir az sərinləş. Ə.Haqverdiyev. Sərinləşən (f.sif.) havada nəfəs almaq istə-yənlər dəniz qırağına doğru axışmağa baş-lamışdılar. M.Hüseyn.
məc. Münasibetlerinde serinlik, soyuq-luq emele gelmek.

SƏRINLƏTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Serinletmek"den f.is.

SƏRINLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Serin etmek, serin-
leşdirmek. Yağış havanı sərinlətdi.
[Ağac-lar] qəsrin alçaq hasarının dibində bitdikləri üçün qəsrin həyətini sərinlətmək vəzifəsini bitirirdi. M.S.Ordubadi. Təmiz hava yataq otağına dolub qızı sərinlətdi. Ə.Veliyev.
məc. Teskin etmek, teskinlik vermek, teselli vererek ferehlendirmek. Sərinlətdin baxışınla könlümü; Buludların uçuşundan yarandın. Ə.Cavad. Vaxtsız qovlamayın siz məhəbbəti; Urək sərinlədir eşqin şərbəti. S.Vurğun.

SƏRINLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Serin hava. Sərinlik düş-mək.
Bir az əvvəl yağmış yağışdan sonra havada sərinlik və rütubət hiss olunurdu. T.Ş.Simurq. Dənizdən əsən xəfif meh fəhlə qəsəbəsinə xoş bir sərinlik gətirirdi. M.Hü-seyn.
Serin yer. Sərinlikdə oturmaq.
.Hava sərinlikdən xoş bir ətir gətirirdi. Mir Celal. [Yarpaqlar]
.sərinlikyaradır. Ə.Əbülhesen.
Serin şeyin halı. Suyun, havanın sərin-liyi.
məc. Münasibetde soyuqluq. Ancaq son zamanlarda Mürsəl ilə mənim aramdakı bu sərinlik birdən-birə gözlənilmədən çəkildi.
Mir Celal.

SƏRİŞTƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Bir işe beledlik, bir
işi bacarma; tecrübe, bacarıq. Bağ işlərində səriştəm yoxdur. Ovçuluqda səriştəsi var.
[Sadıq kişinin övreti erine:] Qaç tez usta Hüseynin yanına, onun həkimlikdə səriştəsi çoxdu. C.Memmedquluzade.

SƏRİŞTƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Seriştesi, bacarığı, tecrü-besi olan, bir işe beled olan. Əkinçilikdə sə-riştəli aqronom. Dülgərlikdə səriştəli adam.

SƏRİŞTƏSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir işde seriştesi, baca-rığı, tecrübesi olmayan, bir işe beled olma-yan. Səriştəsiz adam.

SƏRKEŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] bax dikbaş.

SƏRKƏRDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Böyük qoşun bir-leşmelerinin başçısı; komandan. Əyinlərinə dəmir geyim geymiş sərkərdələr öz dəstələri ilə bərabər küçələrə çıxmışdılar. M.S.Ordu-badi.

SƏRKƏRDƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Serkerde vezifesi, bö-
yük qoşun hisselerine başçılıq etme; koman-danlıq. Bu möhtəşəm qalanı hədələyən ordu-ların ən böyüyünə o, sərkərdəlik etmişdir. M.Hüseyn.