Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SÜYÜM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. İnsan bedeninin quruluşu; qamet.

SÜZƏLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Süzelenmek"den f.is.

SÜZƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax süzülmək
ci me-
nada. Mən istidən qan-tərin içində idim və bir yandan alnımın təri damcı-damcı axırdı və bir yandan da buz.. əriyib süzələnirdi. C.Memmedquluzade. Bir azdan [Mirzenin] ağ saqqalından son göz yaşları süzələndi. S.Rehimov.

SÜZƏNƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Sidik yollarına düş-müş qonokokk mikroblarının töretdiyi yolu-xucu zöhrevi xestelik; tripper.

SÜZGƏC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir şeyi süzmek üçün elek ve s. alet. Süd süzgəci. Süzgəcdən keçirmək. // Mayeleri ve s.-ni lazım olmayan berk his-seciklerden, qatışıqlardan ve s.-den ayırıb temizlemek üçün alet ve ya madde. Tor süz-gəc. Kağız süzgəc. Qum süzgəc.
Maye maddə bərk maddə ilə qarışıq halda isə,
.onu adi qıfda süzgəc kağızı vasitəsilə süzüb bərk mad- dədən ayırırlar... "üzvi kimya". //xüs. Şüanı, cereyanı ve s.-ni saxlamaq ve ya zeifletmek üçün cihaz.
SUzGUN sif. Yarıaçıq, yarıyumulu. // Naz-qemzeli, nazlı, qemzeli göz, baxış haqqında. Sallanıb-sallanıb özünü öymə; Elə süzgün (z.) baxıb qəlbimə dəymə. Aşıq Əlesger. [Xey-yam:] Sərpildi alov ruhuma süzgün baxışın-dan; Sarsıldı bütün mənliyim, ey afəti-dövran. H.Cavid. [Əhmed:] Mən bunu onun baxışın-da, qara gözlərinin süzgün baxışında gördüm. T.Ş.Simurq.

SUZMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Süzmek"den f.is.

SUZMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Suyu süzülerek qatılaşmış qa-tıq. Tərs kimi qonaqlar da bir torba süzmə qa-tıqdan başqa bir şey gətirməmişdilər. çemen-zeminli.

SUZMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Mayeni qatışıqdan, xıltdan ve s.-den temizlemek, saflaşdırmaq üçün süzgecden keçirmek. Məhlulu süzmək. Nefti süzmək. // Suyunu çıxarmaq, sudan ayırmaq. Düyünü süzmək. Qatığı süzmək.
[Göyçek] şoru torbaya töküb süzdü. Ə.Veliyev.
Tökmek (ancaq içmeli şeyler, xüsusen çay haqqında). Miss Hanna.. ikinci çayı süz-məyə başladı. M.S.Ordubadi. Nahardan sonra çayı Səkinə özü süzüb verdi. Ə.Abasquliyev.
məc. Oynamaq, reqs etmek. Nərgizi üzüm, lay-lay; Yaxana düzüm, lay-lay; Sən böyü, mən qocalım; Toyunda süzüm, laylay. (Bayatı). [Cahan:] Toyunda da sənin, bala; Bax beləcə süzərəm. ü.Hacıbeyov. "Nazbarı" deyil ki, yeniyetmələr süzsün, Pərizad xala bacarmasın. Mir Celal.
Yarıqapalı gözlerle baxıb nezerden ke-çirmek. Başdan-ayağa süzmək.
Xəlil yuxu-suzluqdan tutqunlaşmış qonur gözlərini qal-dırıb, sərt və ağır baxışı ilə Şahmarı süzdü. M.Hüseyn. Kərim Hüseynağanı başdan-ayağa süzdü. M.İbrahimov. Nərgiz
.acizanə bir baxışla oğlanı süzdü. B.Bayramov.
Qanad çalmadan sakit-sakit, sessiz uç-maq. Təsbeh kimi qatarınız düzərsiz; Hava-lanıb ərş üzündə süzərsiz. M.V.Vidadi. Bu yerlərə gəlmiş quşlar
. çay üzərilə süzürdülər. S.Rehimov.
0 Gözlərini süzmək
bax göz. SUZULMƏ "Süzülmek"den f.is.

SUZULMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qatışıqdan, aşqardan ve s.-den temizlenmek, süzgecden keçirilmek. Məhlul süzüldü. Su süzüldü. // Sudan ayrıl-maq. Qatıq süzüldü. Düyü süzülüb.
Axmaq, damcı-damcı tökülmek, sızmaq. Sarxan.. yanaqlarına süzülən (f.sif.) iri yaş damlalarını sildi. M.Hüseyn. Maya da özünü saxlaya bilməyib başını Səkinənin sinəsində gizlədərək süzülən (f.sif.) damcıları sildi. M.İbrahimov. Dinlə, meşədəki bulaq nə de-yir? Baxma ki, süzülür o, gilə-gilə. N.Xezri. // Sızıb keçmek.
.Dan yeri sökülməyə başla-yır, içəriyə işıq zolaqları süzülürdü. M.Hü-seyn. Gülyanağa elə gəlirdi ki, göydən yerə süzülən (f.sif.) şəfəq Qəhrəmanlar kəndindəki gəncliyin, cavanların oxuduğu şən mahnının, qızların sevincinin, adamların məsud həyatı-nın timsalıdır. Ə.Veliyev. Günəşin ilk şüaları hisli bacadan içəri süzülərkən Fatı yorğanı üstündən götürüb tulladı. Ə.Abasov.
Yarıyuxulu kimi olmaq; xumarlanmaq, axmaq (göz haqqında). Yuxusuz maraltək hər-dən süzülüb; Axan gözlərinin sədəqəsi canım. Q.Zakir. Nə gözəl süzülür qara gözlərin; Əcəba, onları süzmək vaxtımı? M.Müşfiq.
üzülmek, ilmeleri qaçmaq, seyrekleş-mek. Şalvarın dizləri süzülüb. Pencəyin qol-ları süzülmüşdür.
SUzULMUŞ f.sif.
Süzgecden keçirilmiş (keçmiş). Süzülmüş bal. Süzülmüş süd.
B a x süzgün.

SUZUNTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Süzülenden sonra qalan qa-lıq, xılt, torta ve s. Süzgəcdəki qalığı sıxıb süz-dükdən sonra yeni süzüntü alırlar. R.Əliyev.

SVANLAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm Qerbi Gürcüstan ehalisi-nin bir hissesini teşkil eden xalq, dağlılar.

SVETOFÖR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Küçelerde, yollarda hereketi nizama salmaq üçün qırmızı, sarı, yaşıl şüşeleri olan elektrik siqnal fanarı. // Müxtelif maşınlarda, qurğularda işıq siq-nalı cihazı. Lokomotiv svetoforu.
[Qız:] [Tahir] bizi saymadı, biz də gərək [Tahirin] svetoforunu bağlayaq. M.Hüseyn.

SVEV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] Eramızdan evvel I esr
eramızın II esrinde yaşamış bir sıra qedim German tayfalarının ümumi adı.

SVITER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ing. sweater
terlemek] Baş-dan geyilen döşübağlı, hündür boyunluqlu toxunma yun köynek
fufayka.

Ş : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaycan elifbasrnm iyrrmi altrncı herfi. Bax şe.

ŞABALID : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qoz, fındıq cinsinden qa-bıqlı meyve ve bu meyvenin ağacı. Şaba-lıdın çox dadlı, qidalı meyvələrindən və ağac-larının oduncağından geniş surətdə istifadə edilir. Meyvələri çiy, qovrulmuş və bişirilmiş halda işlədilir. I.Axundzade. Yarımişıqlı ota-ğımızın ortasında dördbucaq şəklində qayrıl-mış ocağın dövrəsində döşəkcələrə düzülüb oturardıq,
. şabalıd qovurardıq. çemen-zeminli.
Qehveyi, şabalıdı. Şabalıd rəngli. Şaba-lıd rəngli şal.
Nazlı əynindəki tünd şabalıd rəngli ipək köynəyini çıxartdı... S.Rehimov.
0 Şabalıd cinsi
çox xesis, xeyirvermez adam haqqında. Bu yerlərin dağı yox; Bağ-çası var, tağı yox; Cinsi şabalıd cinsi; Gör-kəmi var, yağı yox. (Bayatı). Şabalıddan yağ çıxartmaq
mürnkün olmayan şeyden de fayda görmeye çalışmaq.

ŞABALIDI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Şabalıd renginde, qehveyi. Şabalıdı saç. Şabalıdı saqqal.
Mir Mə-həmməd Kərim ağa şabalıdı rəngli, qolsuz əbasını çiynindən endirib ayağa durdu. Mir Celal. Azacıq sonra Həmzə
. başında şaba-lıdı Buxara papağı olduğu halda
. otağın yuxarı başında dayandı. Ə.Əbülhesen. [Gül-eserin] yemlik yeməkdən əlləri və dodaqları bir az qaralıb, şabalıdı rəngə düşmüşdü.
I.Şıxlı.

ŞABALIDLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çoxlu şabalıd ağacı biten yer, şabalıd meşesi.

ŞABAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Toy meclislerinde oyna-yanlara xanende ve çalğıçılar üçün verilen pul. Gənclər oynayanda yoldaşları onların başına kağız pul (əsginas) şabaş tökərdilər. H.Sarabski.
.Xanəndə çalar, cavanlar oynar, şabaş toplanar. R.Əfendiyev. Bəzən oyna-yanlar utanıb şabaş almırdılar. S.Rehman.

ŞABLON : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[alm.] l.ülgü, qelib. //Hazır memulatın formasını yoxlamaq üçün alet.
məc. çeynenmiş, bayağı, basmaqelib. Aydının fikrincə, şair adi və şablon sözdən qaçıb, təzə bir istilah yaratmışdı. M.Hüseyn.
ŞADƏNƏ

ŞABLONLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Şablon, çeynenmiş, ba-yağı şeyin halı; adilik, bayağılıq.

ŞAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.]
Sevinen, şen, ferehli, memnun. Şad adam. Şad üz. Şad gözlər. Könlü şad olmaq.
Daşdəmir əmi öz tütünü barəsində belə tərifləri çox eşitmiş olduğunu göstərən şad bir səslə dedi. M.Rzaquluzade. □ Şad etmək (eləmək, qılmaq)
sevindir-mek, ferehlendirmek, şadlandırmaq, mem-nun etmek. Cövrlər kim, eyləmişdin birbəbir yad eyləyib; Şami-hicran könlümü bu növ ilə şad eylərəm. S.Ə.Şirvani. Bəzədin sən bu gün bizim çəməni; Şad qıldın bu gəlməginlə məni. M.Ə.Sabir. Məni unutmayın, tez-tezyad edin; Bu küskün könlümü sizsə şad edin. M.Rahim. Şad olmaq
sevinmek, şadlan-maq, ferehlenmek, memnun olmaq. Ələs-gərəm, şad olmadım dünyada; Səni gördüm, dərdim oldu ziyada. Aşıq Əlesger. [Rzaqulu-xan:] Qızım, çox şad oluram ki, sənə xərc etdi-yimpullar hədərgetməyibdir. M.S.Ordubadi.
ürekaçan, ferehli, sevindirici, xoş. Şad
xəbər. // Zerf menasında. çünki bilir rahət
əziyyətdədir; Şad yaşamaq səydə, qeyrətdədir.
M.Ə.Sabir.
Şadəm (şadam) şeklinde
sevmirem,
memnunam (bir şeyden şad, memnun olmağı
bildirir). Yarın xəyalilə bu gün mən şadəm;
Qəribliyə düşsəm qan ağlar didəm. M.P.Va-
qif. Bu gün şadam, oxuyuram, çalıram; Sən
yaşa dolduqca mən ucalıram. Aşıq Hüseyn.
0 Şadlığından yerə-göyə sığmamaq (sı-ğışmamaq)
hedsiz sevinc içerisinde ol-maq, şad olmaq, sevinmek, şadlıq elemek. Şadlığından sığışmayıb yer ilə göyə; Oz eşqini övlad kimi bağrına basır. S.Vurğun.

ŞADARA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Buğdanın, arpanın zibilini, torpağını temizlemek üçün xelbir. □ Şadara kimi
deşik-deşik, delik-delik. İynə vurdur-maqdan bədəni şadara kimidir.

ŞADARALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Şadaralamaq"danf.is.

ŞADARALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Şadaradan keçirmek, şadarada temizlemek. Buğdanı şadaralamaq.