Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ŞƏBNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Intibahname, beyan-name. Şəbnamələr hazır idi. M.S.Ordubadi. O, mizin üstünə şəbnaməni qoyanda əlahəz-rət Hümayuni aynada onu görüb tutmuşdu.
P.Makulu.

ŞƏBNƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] bax şeh. [Derviş:]
Gül qonçasında şəbnəm parıldayan kimi, [Ruqiyyenin] dodaqları arasında dişləri al-maz kimi parıldadı. A.Divanbeyoğlu. [Əh-med:] Yerə düşmüş şəbnəm hələ quruma-mışdı. T.Ş.Simurq.

ŞƏBNƏMLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Şebnem (şeh) düşmüş, şehli. Şəbnəmli çiçəklər səhər çağları; Yaqut gözlərilə qəmzə satardı. R.Rza.

ŞƏBPƏRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Yarasa, gecequşu. Şəbpərə gecə gəzər, gündüz gəzməz; Elə bi-lər, özü bilər, özgə bilməz. (Mesel).
.Azacıq tar olursa indi hava; Sevinir hər tərəfdə şəb-pərələr; Aldanıb qafilanə rəqs eylər. H.Cavid.
məc. Kor, işıqdanqorxan, medeniyyet düşmeni.

ŞƏCƏRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir sülalenin, xanedanın ve s. nesil qollarını (qollu-budaqlı ağac şek-linde) gösteren cedvel. Nəsil şəcərəsi.

ŞƏDDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bax təşdid.
Sapa düzülmüş mirvari, inci. Qətibə əlini atıb, kiçik cəbədən bir şəddə iridənəli inci çı-xarıb Səba xanımın boynuna saldı. M.S.Ordu-badi. Iri mirvarilər beş-altı şəddə; Danənin hərəsi bir fındıq həddə.. H.K.Sanılı.

ŞƏDID : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] klas. Şiddetli, sert, çox ağır.
.Nadanlığa yaşlı gözlərilə baxa-baxa biçarə Məryəm saraldı, soldu, bir gün də şədid həyatından aralanıb rahətliyə çıxdı. çemenzeminli.

ŞƏDIDLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Şiddetlilik, şiddet. Bu təz-yiq [kişilerin qadınlar üzerinde tezyiqi] tari-xin hər pilləsində bir şədidlikdə olmayıb və ayrı-ayrı qövmlərin dərəceyi-mədəniyyət-lərinə bağlı deyildi. çemenzeminli.

ŞƏFA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Xestelikden qurtarma, sa-ğalma, yaxşılaşma. Şirin, meyxoş meyvələri; Min bir dərdə şəfa bağlar! Qoynu dolu səfa bağlar! R.Rza. Şəfqət! Nə ülvisən, şəfa sən-dədir; Ağır xəstələrə dava səndədir. M.Rahim. □ Şəfa tapmaq (bulmaq)
xestelikden qur-tarmaq, sağalmaq. Ol vaxt mənim əhvalım o qədər pis deyil idi və Ivanov həkimin dava-larını yeyib gündən-günə şəfa tapırdım. C.Memmedquluzade. Dedim: "- Əl atmasa həkim bıçağa; Xəstə şəfa tapıb, durmaz ayağa". M.Rahim. Şəfa vermək
sağaltmaq, xestelikden qurtarmaq. Ver şəfa ləbindən, yazığam, mənə; Zəhri-fəraqınla ağulanmı-şam. Q.Zakir. Ağlar da, için-için edə ah; Bu körpəmə sən şəfa ver, Allah! A.Şaiq.
0 Şəfa evi
bax şəfaxana. Məktəblərə, şəfa evlərinə, yetim evlərinə ciblərindən pul çıxarıb verən üləmadır. C.Memmedquluzade. Allah şəfa versin
xestelere sağalma arzu-sunu bildiren ifade. [Xala Yunise:] Gördüm, bala, fağırın [Yaqutun] üzü-gözü çox yanıb, Allah özü şəfa versin. Ə.Memmedxanlı.

ŞƏFABƏXŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. şefa ve fars.
..bexş] klas. bax şəfaverici.

ŞƏFAƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Bir günahkarın ba-ğışlanması ve ya bir möhtacın ehtiyacının yerine yetirilmesi üçün başqası terefinden edilen vasiteçilik, iltimas. // Rehm, merhe-met, şefqet. Ey əhli-şimal, bu azarın dərmanı kövkəbi-hürriyyətin şəfaətidir. S.S.Axundov.

ŞƏFAƏTÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. klas. Şefaet eden, rehm eden, merhemet gösteren, yazığı gelen, der-dine elac eden. Hər kəs qəzet oxusa, istəyir müsəlman qəzeti, istəyir qeyri bir dildə, qiya-mət günü ona şəfaətçi olmayacaq. "Mol. Nesr."

ŞƏFAXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. şefa ve fars.
..xane] köhn. Xestexana, müalicexana. [Yusif Serrac buyurdu:]
..Həryerdəyollar təmir olunsun və lazımi məqamlarda və mənzillərdə körpülər və karvansaralar tikilsin və hər vilayətdə şəfa-xanalar qayrılsın. M.F.Axundzade.

ŞƏFAIYYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Sehiyye, sağ-lamlıq.
.Rusların cəmi mülki idarələri millət vəkillərinin əlində idi ki, rusca həmin vəzi-idarənin adı Zemstvodur, məsələn: kəndlərin maarif işləri, şəfaiyyə işləri.. C.Memmed-quluzade.

ŞƏFALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Şefalanmaq"dan f.is.

ŞƏFALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Şefa tapmaq, sağalmaq. Xəstə şəfalanar təri gələndə; Təbib ona yönü bəri gələndə. A.Şemşir.

ŞƏFALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Şefa veren, şefaverici, sağal-dıcı. Şəfalı hava. Şəfalı əl. Günəşin şəfalı şüası.
Bilmirəm, Isti suyun; Şəfalıdır qay-nağı; Yoxsa onun hüsnüdür; Bu dirilik bu-
lağı? N.Refibeyli.

ŞƏFAVERICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Şefa veren, şefalı, sağal-dan, sağaldıcı. Şəfaverici dağ havası. Şəfa-verici mədən suları.

ŞƏFƏQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Gün çıxmadan ve ya batarken göyde görünen qızartı. Od tutub qırmızı atəşlə yenə yandı üfüq; Şəfəqin qır-mızı rəngilə işıqlandı üfüq. A.Sehhet.
məc. Parıltı, berq, şöle. [Qadın] üzərinə o qədər daş-qaş tökmüşdü ki, güzgünün qa-bağında durduğu zaman özünün belə şəfəq-dən gözləri qamaşırdı. M.S.Ordubadi. [Hacı Murad:]
..Almazların şəfəqi gözlərimi qa-maşdırır. S.S.Axundov. □ Şəfəq vermək (salmaq, saçmaq)
parıldamaq, berq vur-maq, işıq saçmaq, şölelenmek. Burdan bir atlı getdi; Atın oynatdı, getdi; Gün kimi şəfəq saldı; Ay kimi batdı, getdi. (Bayatı). Buludlar dağlara yavıqlaşdıqca kənarları ağarıb gü-müş kimi şəfəq verirdi. çemenzeminli.

ŞƏFƏQQƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax şəfqət. Madərləriniz etdi sizə mehrü məhəbbət; Ağuşi-şəfəqqətdə sizi bəslədi rahət. M.Ə.Sabir. [Xarrat:] Məncə bütün məxluq
. mümkün olan şəfəqqət və himayeyi-insaniyyətdən məhrum qalmama-lıdır. T.Ş.Simurq

ŞƏFƏQLƏNDIRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Şefeqlendirmek"- den f.is.

ŞƏFƏQLƏNDIRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İşıqlandırmaq, şölelendirmek.
.Axşamdan yanan çırağın saralmış alovu birdən titrəyib uzandı, yuxa-rıya doğru qanad çalıb bir an ətrafı daha artıq şəfəqləndirdi. Ə.Memmedxanlı.

ŞƏFƏQLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Şefeqlenmek"den f.is.

ŞƏFƏQLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. İşıqlanmaq, şölelen-mek, parıldamaq, şefeq saçmaq, berq vur-maq. Günəşin işığından şəfəqlənən qılınclar qırx min ildırımın birdən şığıdığını andırdı. M.S.Ordubadi. Sırğa taxıb qulağına göy otlar da şəfəqləndi; Yuvalardan çıxan quşlar süzüb keçdi bütün kəndi. B.Vahabzade.

ŞƏFƏQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Şefeqsaçan, parlayan, işıq-saçan, berq vuran, şölesaçan. Şəfəqli almaz. Şəfəqli çilçıraq.
[Rüstem bey:]
. Pürqiy-mət daşlar cərgəsində [almaz] ən gözəl şə-fəqli və kimya aləmində bundan bərk və səxt daş hələ bu vəqtə tək dünyada tapılmayıb. C.Memmedquluzade. Hər tərəfi nə səhərin şəfəqli, nə də axşamın munis toranlığına bən-zəməyən xoşagəlməz bir qaranlıq bürümüşdü. M.Rzaquluzade.