Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
SƏNAYELƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Maşın texnikasına keçmek, maşınlar tetbiq etmek. Olkə yeni yollarla inkişaf etsin gərək; Sürətlə başdan-başa tez sənayeləşərək. R.Rza.

SƏNAYELI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Senayesi olan, senayesi inkişaf etmiş, senayeleşmiş.

SƏNCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Sene göre, senin fikrince, sen bi-leni. Səncə, yarışın qalibi kim olacaq? Səncə, bu gün yığıncaq olacaq?
[Firengiz Mux-tara:] Buna, səncə, nə üçün "Gəlin qayası" deyirlər? B.Bayramov.

SƏNDƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
bot. Oduncağı efir yağı ile zengin olan etirli, hemişeyaşıl tropik ağac. Aşığın sən dəlisi; Gözəllər sən dəlisi; Sev-diyim, zülflərindən; Gəlir səndəl iyisi. Sarı Aşıq. Nizami məzardaşını döyərək Xaqanini səslədi, gözündən bir damcı yaş düşərək qəbir daşının dalında yandırılan səndəlin üstünə düşdü. M.S.Ordubadi. // Bu ağacdan qayrıl- mış. Məst edər aləmi ənbərin budan; Hər gə-ləndə səndəl darağa zülfün. M.P.Vaqif.
Bu ağacın oduncağından, habele bezi başqa ağaclardan alınan boya.

SƏNDƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dal söykeneceyi olan qol-tuqlu stul. [Mercan bey] yıxılır səndəlin üstə, ürəyi bitab olan tək olur. U.Hacıbeyov. Sən-dəllərin hamısına yumşaq və məxmər ba-lışlar olduqca müntəzəm bir surətdə qoyul-muşdu. M.S.Ordubadi. [Mirze Hesen atasına:] Kitab da yazmışam, hazırdır. Miz, səndəl hazır olunca onu çap etdirərəm. P.Makulu.

SƏNDƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Qedim yunanların ve romalıların geydikleri dabansız, yüngül ayaqqabı. // Uzü bağla bağlanan dabansız, yüngül yay ayaqqabısı. Uşağa səndəl almaq.
[Aslan] çəkmə mağazasına girdi, axırıncı pulunu verib, bir cüt yüngül səndəl aldı. S.Veliyev.

SƏNDƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sendelemek"den f.is.

SƏNDƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Müxtelif sebeblerden
müvazineti itirerek, ayaq üste dura bilmeyib yırğalanmaq. Səlim sillənin zərbindən sən-dələdi. M.Ibrahimov. [Firuz] müvazinətini iti-rərək yerində səndələdi. Ə.Memmedxanlı.
səndələyə-səndələyə zərf Yıxıla-dura, yırğalana-yırğalana, o yan-bu yana eyile-rek. Məmiş kişi də mənim xətrimi çox istəyir
deyə, Səməd səndələyə-səndələyə Əlləzoğluna sarı yeridi. I.Hüseynov.

SƏNDƏLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax səndəl
Nəcəf kişi o za-manın adəti üzrə papağı başında, səndəlidə oturub dil-ağız etdi. M.Ibrahimov.

SƏNDIRLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sendirlemek"den f.is.

SƏNDIRLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax səndələmək. Ovçu nişan aldı, ox çıxdı yaydan; Alagöz bir maral qana boyandı; "Ah!" səsi yüksəldi bulaqdan, çaydan; Maral səndirlədi, maral dayandı. N.Xezri. Nərgiz
. səndirləsə də, özünü dü-zəldə bildi, daşın üstünə çıxıb atı mindi. B.Bayramov.

SƏNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Il. Bir gecəlik mətləbin bir sənə mabədi var. M.Ə.Sabir. Millətin beş sənə bundan əqdəm; Yüz nəfərdən biri tut-mazdı qələm. A.Sehhet. çox vaxt bir sənəyə qədər nişanlı halında qız atası evində qala-caqdır. R.Əfendiyev.

SƏNƏD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir şeyi, faktı tesdiq, bir şeye olan hüququ sübut eden resmi kağız. Arxiv sənədləri.
C.Məmmədquluzadənin təsvirinə və tarixi sənədlərə görə o zaman Azərbaycan dilində qəzet çıxarmaq çox çətin məsələ imiş. M.Ibrahimov.
Teqdim edenin şexsiyyetini tesdiq eden vesiqe. Tələbənin sənədlərini yoxlamaq.
Dərs hissəsi müdiri sənədləri alıb nəzərdən keçirdi, başını qaldırıb onun üzünə gülümsədi. S.Rehimov. Axırda qət olundu ki, tədqiqat getsin, Vahidin sənədlərini yoxlatmaq direk-tora tapşırılsın. Mir Celal.

SƏNƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax səhəng. Su sənəyi axırda suda sınar. (Mesel). [Melek] lalə kimi rəng verib, rəng ala-ala bulağa endi, sənəyi bulağa söykədi, su gurhagur sənəyə doldu. A.Divan-beyoğlu. Az keçməmiş gəlinlər gəlib onun komasını suvadılar, su dolu bir sənək gətir-dilər. Ə.Memmedxanlı.

SƏNƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
klas. bax büt
ci me-nada. Surəti ziba sənəmlər yox demək bütxa-nədə; Var çox, əmma sənə bənzər büti-xunxar yox. Füzuli.
Gözelin epitetlerinden biri
dilber. O qədər sənəm var ki, yasəmənə vaxt yoxdur. (Ata. sözü). Yenə yada düşdü bizim sənəmlər; Getməyin binası, hayıf ki, yoxdur. M.P.Vaqif. [Mercan bey:] Bir saatdan sonra bir nazənin sənəm gələcəkdir. U.Hacıbeyov.

SƏNƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Müeyyen hazırlıq teleb eden ve sahibinin yaşaması üçün esas menbe sayılan emek fealiyyetinin bir növü; peşe. Ozünə sənət seçmək. Sənət öyrənmək. Sənə-tini dəyişmək.
[Yusif] usta Xəlilin yanında qırx yaşında ikən sərraclıq sənətini bir il müddətində öyrənib Qəzvinə müraciət etdi. M.F.Axundzade. [Qurban Nenexanıma:] [Şaqqulunu] istəmişəm sənətə qoyam ki, avara qalmasın, demisən ki, o neynir sənəti, cavan uşaqdı, qoyböyüsün. çemenzeminli.
.Qulam müəllim bütün sənətlər içərisində öz sənətini [müellimliyi] çoxyüksəktuturdu. S.Rehimov. // Iş, peşe, meşğuliyyet. Hacının sənəti ha-mamçılıq idi... C.Memmedquluzade. Gördü ayı kəndli çəkir zəhməti; Var əcəb asudə, asan sənəti. // A.Sehhet. Gəmi muzdurçuluğu
. çox ağır sənətdir. S.M.Qenizade // Mec. menada. [Sultan bey:] Qərəz ki, təklik bir sənət deyil-dir. U.Hacıbeyov. Yaxşılıq insana bir sənət olsun; Dünya başdan-başa qoy cənnət olsun. S.Vurğun.
Incesenetin qollarından her biri. Musi-
qiçilik gözəl sənətdir. Bədii sənətin gücü. Sə-
nət əsəri.
Əsil tamaşaçılar [Settarzadeni]
görəndə musiqi aləminin, sənət dünyasının
zənginliklərini bir daha xatırlayırlar. Mir
Celal.
B ax sənətkarlıq
ci menada.
◊ Sənət məktəbi
ixtisaslı fehle hazırla-
yan mekteb. [Aslan:] Mən sənət məktəbini təzə qurtarmış ustaların briqadiriyəm. S.Reh-man. Sənət məktəbinə məxsus göy rəngli pal-tar Həsənlə Lətifə çox yaraşırdı. H.Seyid-beyli.

SƏNƏTÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sənətkar
ci menada.

SƏNƏTKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. senet ve fars.
..kar]
Her hansı bir senetle meşğul olan, sifarişle iş qebul edib öz emek aletleri ile, kustar üsulla mehsul hazırlayan şexs, usta; bir se-netle keçinen adam. Burada əlli üç minə qə-dər müxtəlif yerlərdən gəlmiş fəhlələr, usta-lar, sənətkarlar vardır. M.S.Ordubadi. Gənc sənətkarlar neftçilər üçün borusıxan hazır-lamalı idilər. H.Seyidbeyli.
öz işinde, peşesinde, senetinde böyük meharet ve ustalıq qazanmış şexs. [Şair Əres-tun:] Elə mən də böyük sənətkarlardan, şeirdə böyük hünərdən, coşqun bir ilhamdan danı-şıram. S.Rehimov. Heç şübhəsiz ki, Nizami, Xaqani və Nəsimi kimi böyük sənətkarlar müəyyən tarixi-ədəbi hazırlıq olmadan mey-dana çıxa bilməzdi. M.Ibrahimov.

SƏNƏTKARANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [ər. senet ve fars.
..karane] Senetkarlıqla, ustalıqla, me-haretle, bacarıqla; mükemmel suretde, nü-munevi suretde. Sənətkaranə işlənmiş divar naxışları. Sənətkaranə təsvir.

SƏNƏTKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
öz senetini yaxşı
bilme; ustalıq. Dərzinin sənətkarlığına söz yoxdur.
Her hansı bir sahede böyük bacarıq, me-haret, hüner, ustalıq. Sənətkarlıq nöqteyi-nəzərindən zəif əsər. Aktyor sənətkarlığı. Müa-sirlik və sənətkarlıq bir-birini tamamlayır.

SƏNƏTŞUNAS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. senet ve fars.
..şü-nas] Senetşünaslıq mütexessisi, incesenetin her hansı sahesi üzre mütexessis olan alim.

SƏNƏTŞUNASLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Incesenetler (esa-
sen tesviri incesenet) haqqında elm. Sənət-şünaslıq doktoru.

SƏNGƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Uzun, yastı çörek növü. [Usta] şagirdinin vərdənə ilə yaydığı kündə-ləri kürəyə sərir, tez-tez oda atır, neçə dəqiqə keçməmiş buğlanan səngəkləri qızmar kürə-dən çıxarırdı. Mir Celal. Ertəsi gün səhər tez-dən Məmməd bazardan təzə səngəklə pendir aldı. P.Makulu.

SƏNGƏKÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sengek bişirib satan adam, çörekçi. Qoca dayanır, səngəkçi şagirdi bir neçə səngək büküb qocaya verir. Ə.Memmed-xanlı.

SƏNGƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Gülleden, qelpeden qorun-maq üçün qazılan çuxur, xendek. Səngər qa-zımaq. Səngərdə gizlənmək.
Nəbi cəld özünə bir səngər tapıb daldalanandan sonra aynalı tüfəngi işə salır. "Qaçaq Nebi". Döyüşçülər yeni qazıdıqları üstüörtülü səngərdə otur-muşdular. Ə.Veliyev.