Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani

Azerbaijani
ÇÖGÜR : Az Turkish Farsi

: چگور، نام يكي از آلات موسيقي كه داراي 8 يا 9 سيم است. چؤگورله‌مك (çögürlәmәk)
مجازاً به معني بستن و به هم وصل كردن

ÇOĞURDU : Az Turkish Farsi

:
نوكر، چوپان، كارگر.
مجازاً به معني ولگرد، بي سر و پا. (ريشة كلمه از مصدر «چؤكمك» (فرو نشستن) است.)

ÇOĞURLUQ : Az Turkish Farsi

: شكايت كردن، سخن چيني. (← هـونـوگان) (← چوْغول، چوْغولو)

ÇÖHNӘ : Az Turkish Farsi

: چونه، چونة خمير. (← چؤن، چؤنه)

ÇOHNA : Az Turkish Farsi

: چونة خمير. (← چوْن، چوْنا)

CÖHÜD : Az Turkish Farsi

: جهود، يهودي

ÇÖK : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «چؤكْمَك» (فرو رفتن) چؤكدورمَك (çökdürmәk) = چؤكَرْتْمَك (çökәrtmәk) = چؤکورْتْمَك (çökürtmәk)
وادر به فرو رفتن نمودن، نشاندن.
به زانو در آوردن، وادار به زانو زدن نمودن.
بر زمين زدن رقيب.
ته نشين كردن، فرو نشاندن. چؤكَر (çökәr)
زانو بر زمين زننده، تعظيم كننده، نوكر، چاكر.
ته نشين شونده، رسوب كننده. چؤكرّي (çökәrri)
مقدار خميري كه به چوبة نان پزي مي‌چسبانند و با آن خمير نان را پهن كرده، مي‌پزند. چؤکوق (çöklaq) = چؤكلَك (çöklәk)
باتلاق، محلّ فرو نشستن.
زمين گود. چؤكمَك (çökmәk)
فرو رفتن، پايين آمدن، فرو نشستن.
تعظيم كردن و زانو زدن.
رسوب كردن، ته نشين شدن.
چمباتمه زدن، روي زمين نشستن.
به گِل نشستن، پاي در گِل فرو رفتن.
عمل مقاربت شتر نر با شتر ماده. چؤكناق (çöknaq)
باتلاق، فرو رفتگي. چؤکوك (çökük)
گودال، جاي پست. چؤکولو (çökülü)
فرو رفته، پاي در گل فرو رفته.
محل نشست كرده،‌ جاي گود و پست، گودال. چؤکونتـو (çöküntü)
گودال، جاي گود.
رسوب و ته نشين.
باتلاق. چؤكه‌ليك (çökәlik)
كشك تر، دوغ جوشيده شده را در صافيِ كيسه‌اي مي‌ريزند تا آب آن از صافي بگذرد؛ آنچه در كيسه ته نشين شده و باقي مانده، «چؤكه‌ليك» ناميده مي‌شود

COKKAR : Az Turkish Farsi

= جوْكّار وئرمَك (cokkar vermәk): صوت راندن شتر

ÇOL : Az Turkish Farsi

(1)
دشت، صحرا. (← چؤل1)

ÇOL : Az Turkish Farsi

(2)
خراب، ويران. (← چؤل 2) ائوينگ چوْل اوْلسون. (خانه‌ات خراب شود.) چوْلاق (çolaq)
دست و پا شكسته، شل، چلاق. چوْلاقلاشماق (çolaqlaşmaq)
معلول شدن، چلاق شدن

ÇÖL : Az Turkish Farsi

(1)
دشت، صحرا، بيابان. چؤل قوْوماق (çöl qovmaq) = چؤل قوْيماق (çöl qoymaq)
بيابان را طي كردن، دشت را پيمودن، به مسافرت طولاني رفتن. چؤلگه (çölgә)
جلگه، دشت. چؤلو (çölü)
بياباني، خل، ديوانه

ÇÖL : Az Turkish Farsi

(2)
ويران، خراب، خرابه. چؤله چكمَك (çölә çәkmәk)
از بين بردن، نابود كردن

ÇOLĞALAMAQ : Az Turkish Farsi

= چوْلغاماك (çolğamak)
همه جا را فرا گرفتن، همة دشت را پوشاندن. چوْلغانْماق (çolğanmaq)
پوشانده شدن. چولْما-چوْلوق (çolma-çoluq) = چوْلوق-چوْجوق (çoluq-çocuq) = چوْلوق-چوْچوق (çoluq-çoçuq)
زاد و ولد. (بر و بچه‌هاي زياد كه دشت و صحرا را فرا گيرد)، عائله، اهل و عيال. چوْلوق (çoluq)
صحرا گرد، چوپان. چوبان-چوْلوق يوْلو گئدمه. (تابع چوپانها نباش.)

ÇÖLKÜ : Az Turkish Farsi

:
سنگها و سنگريزه‌ها كه بر اثر ريزش كوه در دامنه جمع شده باشد.
نشيب، پستي، فرو رفتگي قسمتي از زمين. (اصل كلمه «چؤكلو» (فرو ريخته) و از مصدر «چؤكمَك» است. (← چؤك، چؤكمَك)

COLMA-COCUQ : Az Turkish Farsi

: بر و بچّه، اولاد. (← جور1، جور-جوجوق)

ÇOLP : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر چوْلْپماق = چالْپماق (بر زمين زدن) (← چالپ) چوْلپا (çolpa)
بر زمين خورده، از پا افتاده، فلج و ناتوان.
دير جنب، تنبل، بي دست و پا، بي‌عرضه. چوْلپاتْماق (çolpatmaq)
بر زمين زدن و سركوب كردن

ÇÖLP : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «چؤلپمك» (بر زمين زدن) (← چال4 و چالْپ) چؤلپَتْمَك (çölpәtmәk)
سركوب كردن، به زمين زدن. چؤلْپْمَك (çölpmәk)
بر زمين زدن.
آب پاشي كردن. چؤلْپه (çölpә)
كم دست و پا، بي دست و پا، تنبل و بي عرضه

ÇOM : Az Turkish Farsi

: اين واژه كه به معني گِرد و كروي شكل است، امروزه به تنهايي كاربرد ندارد؛ امّا با پسوندهاي مختلف در تركي معمول و رايج است (← توم1 و چؤم) چوْماق (çomaq)
چوبدستي سر گِرد و ستبر. چوْمّالماق (çommalmaq)
چمباتمه زدن

ÇÖM : Az Turkish Farsi

: (اين كلمه امروزه به تنهايي معمول نيست؛ ولي با پسوندهاي معمول تركي مركّب و معمول است. احتمالاً با ريشة «توم و توماق = چوْماق» يكي بوده و به معني گرد و برجسته وهلالي شكل باشد. ← توم و چوماق) چؤمَّلْمَك (çömmәlmәk)
چمباتمه زدن، روي كف پا‌ها به صورت گرد و جمع و جور نشستن. چؤمـّه (çömmә) = چؤمّه‌له (çömmәlә):
چمباته.
جمع و جور، گرد شده، مچاله شده. چؤمّـه‌لَتمَك (çömmәlәtmәk)
بر زمين زدن، به زانو در آوردن. چؤمّه‌له چؤش (çömmәlә çöş)
نام حشره‌اي است كه در حال پرواز در هوا متوقّف مي‌ماند و بال مي‌زند. چؤمّـه‌له‌مك (çömmәlәmәk)
چمباتمه زدن.
مچاله شدن، جمع و گرد شدن

ÇÖMÇӘK : Az Turkish Farsi

= چؤمچه (çömçә)
قاشق چوبي بزرگ. (ريشة كلمه از «چوممك» (شنا كردن) است؛ به اعتبار شناور بودن قاشق در ديگ.)
چمچة بنّايي. چؤمچه باليق (çömçә balıq)
يكي از حالتهاي دگرديسي قورباغه كه در آب شناور مي‌شود. چؤمچه‌له‌مك (çömçәlәmәk)
با قاشق چوبي چيزي را برداشتن.
انگشتان دست را به شكل قاشق بزرگ در آوردن و با آن غذا خوردن

ÇOMMӘT : Az Turkish Farsi

: فروزينه، هيزم نيمسوز

ÇÖMMӘT : Az Turkish Farsi

: فروزينه، چوب هيزمي در حال سوخت

CÖN : Az Turkish Farsi

= جؤنگ (cöng)
جوان، گاو جوان. جؤنگ-جاهال (cöng-cahal)
كاملاً جوان، جوان شجاع. جؤنگه (cöngә) = جؤنه (cönә)
گاو جوان، گاو نر جوان. جؤنه مرگ (cönә mәrg) = جؤنَمَّرگ (cönәmmәrg)
جوان مرگ، در جواني مردن

ÇON : Az Turkish Farsi

:
پژمرده، پوسيده.
گِرد و خميده. (← چؤن) چوْنا (çona)
چونة خمير. چوْنْتو (çontu)
پژمرده حال، بيمار، لاغر و ضعيف اندام. چوْنْداراماق (çondaramaq)
پژمرده شدن، پوسيده شدن. چوْنونوم داشى (çonunum daşı)
سنگ گرد و كروي، سنگ آسياب قديمي. (← بر بر، بر بر داشى)

ÇÖN : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «چؤنمك» = «دؤنمك» (برگشتن) چؤندَرَك (çöndәrәk)
چغندرك، چغندر وحشي، نام گياهي شبيه چغندر. (هر چند كه احتمال مي‌رود ريشة كلمة چغندر از مصدر «چؤكمك» (فرو نشستن) باشد؛ امّا ريشة اين گياه و بعضي از انواع چغندر خميده شكل است. ← چوْغان، چوْغانّار) چؤندرمك (çöndәrmәk)
برگرداندن.
افسرده شدن، از حالت شادابي به افسردگي تبديل شدن. چؤنمك (çönmәk)
برگشتن، به عقب برگشتن.
خميده و واژگون شدن، وارونه شدن.
بهبودي يافتن، به حالت بهبودي و سلامت برگشتن و نيز از حالت سالمي به ناراحتي برگشتن.
منجمد شدن، از سرما يخ بستن. چؤنه (çönә)
چونه، چونة خمير