Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani

DOVŞAN : Az Turkish Farsi

:
خرگوش.
نام نژادي از اسبهاي قشقايي. دوْوشان توْپّوغو (dovşan toppuğu)
نوعي بافت زينتي برجسته و گرد. دوْوشان ياتاغـی (dovşan yatağı)
محل خوابيدن خرگوش.
نام بوته‌اي شبيه بوتة درمنه كه معمولاً خرگوش در زير ساية آن مي‌خوابد. دوْوشان يوخوسو (dovşan yuxusu)
خواب خرگوشي، خواب گذرا و موقّتي

DOVUŞMAQ : Az Turkish Farsi

: سپردن، حواله دادن. سني تارييا دوووشدوم. (تو را به خدا سپردم.) (← دوووشماق)

DOX : Az Turkish Farsi

(1)
سير، مخالف گرسنه. (← توْخ)

DOX : Az Turkish Farsi

(2)
دوك، ميلة محوري، چوبي كه از سورخ سنگ دايره شكلي بگذرانند و سنگ را بچرخانند

DOXSAN : Az Turkish Farsi

: نود، عدد 90 (اصل كلمه دوقّوز اوْن (8*9) بوده كه به ترتيب
دوْقسون، دوْقسان و دوْخسان شده است.)

DOY : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دوْيماق» (سير شدن) دوْيارْتْماق (doyartmaq) = دوْيارماق (doyarmaq)
سير كردن، خوراندن.
متنفّر كردن. دوْيان (doyan)
سير شونده.
قانع. دوْيدوران (doyduran)
سير كننده، اشباع كننده. دوْيدورماق (doydurmaq)
سير كردن، اشباع كردن. دوْيران (doyran)
سير كننده.
متنفّر كننده. دوْيزارْتْماق (doyzartmaq) = دوْيزارماق (doyzarmaq) = دوْيزورْتْماق (doyzurtmaq) = دوْيزورماق (doyzurmaq)
سير كردن، اشباع كردن. دوْيماق (doymaq)
سير شدن.
قانع شدن.
ناراحت و متنفّر شدن. دوْيمالى (doymalı)
سير شدني.
قانع شدني. دوْيوخ (doyux) = دوْيوق (doyuq)
خفته بيدار، حالتي كه انسان هنوز از خواب سير نشده. دوْيوخماق (doyuxmaq) = دوْيوقماق (doyuqmaq)
يك مرتبه از خواب پريدن، ناگهان بيدار شدن. دوْيوران (doyuran)
سير كننده.
متنفّر كننده. دوْيورْتْماق (doyurtmaq) = دوْيورماق (doyurmaq)
سير كردن، به اندازة كافي غذا دادن. دوْيوم (doyum)
عمل سير شدن و قانع گشتن. دوْيوملوق (doyumluq)
سيري، سير شدني.
مقدار غذايي كه انسان را سير كند

DÖYӘ : Az Turkish Farsi

: شتر. (← ده‌و، ده‌وه)

DÖY : Az Turkish Farsi

: بن فعل از مصدر «دؤيمك» (döymәk) به معاني
كوبيدن، له كردن.
آرد كردن، آسياب كردن.
كتك زدن، ضربه زدن.
جنگ كردن.
سپري كردن، طي كردن راه، همه جا را گشتن و خسته شدن.
كوبيدن خال در بدن.
بر زمين كوبيدن چيزي. دؤيمه (döymә)
عمل كوبيدن، كوبش، خرمن كوبي. دؤيه‌جك (döyәcәk) = دؤيه‌گن (döyәgәn)
دستة هاون، وسيلة كوبيدن، هاون. دؤيه‌نَك (döyәnәk)
دگنك، چماق، وسيلة زدن و كوبيدن. دؤيو (döyü)
برنج، گياه كوبيدني. دؤيوش (döyüş)
دعوا، زد و خورد. دؤيوشدورمك (döyüşdürmәk)
به جنگ و نزاع واداشتن. دؤيوشمك (döyüşmәk)
با هم دعوا كردن. دؤيولْمك (döyülmәk) = دؤيونْمك (döyünmәk)
كوبيده شدن، له شدن.
آرد شدن، آسياب شدن.
كتك خورده شدن، زده شدن.
خسته و كوبيده شدن. دؤيولو (döyülü)
كوبيده شده، له شده.
آرد شده، آسياب شده.
كتك خورده، مضروب گشته.
خسته و كوفته. دؤيونتو (döyüntü)
آنچه كوبيده شده باشد.
ضربه، ضربان. دؤيونه‌ك (döyünәk)
چراگاه چريده شده كه علفهاي باقيمانده‌اش له و كوبيده شده باشد

DÖYR : Az Turkish Farsi

:
دوره، زمانه.
چرخش، دور زدن. (← دؤور) دؤيرْجَك (döyrcәk) = دؤيورجك (döyürcәk)
نان برگردان. دؤيرْمَك (döyrmәk) = دؤيورمك (döyürmәk)
برگرداندن، وارونه كردن. دؤيره (döyrә)
دوره، زمانه.
وارونه، معكوس. دؤيرولْمَك (döyrülmәk) = دؤيورولْمك (döyürülmәk)
وارونه شدن، معكوس گشتن

DOZALAMAQ : Az Turkish Farsi

: دويدن. (← ديز، ديزه‌له‌مك)

DӘP : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دَپْمَك» (انباشته كردن و فشردن) (شش. ← تپ، تپمك) دپّه (dәppә)
پر و انباشته.
سر، ناحية روي سر و پشت كلّة آدمي. (شش) دپّه‌جيك (dәppәcik) = دپّه‌ليك (dәppәlik)
تو سري، پس گردني. (شش) دپيلمَك (dәpilmәk)
پر شدن، انباشته شدن، فشرده شدن

DӘQQӘT : Az Turkish Farsi

: (ع)
دقّت، توجّه.
اصرار، پا فشاري. دقّتلي (dәqqәtli)
با دقّت، دقيق

DӘQӘY : Az Turkish Farsi

= دقئي (dәqey)
دقيقه

DӘR : Az Turkish Farsi

(2)
تر، نم، نمناك. (← تر)
عرق، آب بدن. ايسّي-ايسّي دريم وورور. (بدنم داغ مي‌شود و خيس عرق مي‌شوم.) درگاه (dәrgah) = درياه (dәryah)
محل تر و مرطوب، دريا. درله‌مك (dәrlәmәk)
عرق كردن. دري (dәri) = درّي (dәrri)
پوست، پوشش بدن انسان يا حيوان كه محل خيزش عرق بدن است.
پوسته، چرم.
خيك روغني و امثال آن. درين (dәrin)
عميق، گود. (در تركي قديم به معني درياي عميق بوده.)

DӘR : Az Turkish Farsi

(1)
(ف) در، درب خانه. در به در (dәr bә dәr)
دربدر، آواره، بي خانمان. در به درليك (dәr bә dәrlik)
دربدري، آوارگي. درگاه (dәrgah)
درگاه، پيشگاه، حضور. دروازه (dәrvazә)
دروازه، در بزرگ. دريوْو-وريوْو (dәryov-vәryov)
آواره و سرگردان

DӘR : Az Turkish Farsi

(3)
در (ف)
بيرون، خارج.
درب خانه.
از پيشوندهاي فارسي. درآمد (dәramәd)
درآمد، سود، فايده. درآمدلي (dәramәdlı)
پر درآمد، مفيد، پر منفعت. در حئي (dәr hey)
در حي حال، در حال حاضر. در-دمير (dәr-dәmir)
آهن آلات. در دوشمك (dәr düşmәk)
با كسي در افتادن و نزاع كردن.
درمانده شدن، ناچار و مجبور شدن. در روْو (dәr rov)
در رو، آنچه از مال و ثروت كم شود.
تراوش، نفوذ كردن به بيرون.
مدفوع. در روْو ائدمك (dәr rov edmәk)
دفع مدفوع كردن. در قضا (dәr qәza)
از قضا، اتّفاقاً. در قئيد (dәr qeyd)
در قيد، پاي بند، معتقد و وابسته. در مروْو (dәr mәrov)
در مرو، فرار نكن، تركه بازي مردان در مراسم عروسي، تركه بازي. در مروْوچو (dәr mәrovçu)
تركه باز، مرد رقّاص عروسي كه به تركه بازي پردازد. در مونْده (dәr mundә)
درمانده، ناچار، فقير و بيچاره. در واييسليق (dәr vayıslıq)
در بايستي، نياز.
انتظار، توقّع. در هم (dәr hәm)
در هم، آميخته. دري-وري (dәri-vәri)
سخن بيهوده و خارج از محدوده، ياوه

DӘR : Az Turkish Farsi

(4)
فعل امر از مصدر «درمك» (بريدن) كه با بن مضارع مصدر «دريدن» فارسي و «ديلماق» (پاره كردن) تركي يكي است. (← ديل 3) دَرمَك (dәrmәk)
بريدن پارچه و امثال آن.
چيدن، جدا كردن، جمع كردن. درمه (dәrmә)
عمل چيدن و جدا كردن. درمه-داغين (dәrmә-dağın)
درب داغون، شكسته.
پراكنده و متفرّق. درَنْدِ دشت (dәrәnde dәşt)
در و دشت، دره و دشت، همه جا، سر تا سر، همگي. دره (dәrә)
درّه، آبراه، دريدگي و فرو رفتگي زمين. دريلمك (dәrilmәk)
چيده شدن، بريده شدن ميوه از درخت

DӘRBӘND : Az Turkish Farsi

: نام شهري در كنار درياي خزر كه متعلّق به قفقاز است. دربَند گؤزه‌للري (dәrbәnd gözәllәri)
زيبا رويان دربند.
نام آهنگي از آهنگهاي موسيقي قشقايي

DӘRD : Az Turkish Farsi

: درد، رنج، ناراحتي. درد اَمي (dәrd әmi)
چارة درد، مداواي درد، بخية زخم. دردلي (dәrdli)
دردمند، بيمار.
با ناراحتي و اندوه فراوان. درده‌زار (dәrdәzar)
دردمند، بيمار. درده‌سر (dәrdәsәr)
درد سر، گرفتاري. درده هيز (dәrdә hiz)
آنكه با كوچك ترين درد به سختي بيمار شود، كسي كه بدنش براي بيماري آمادگي دارد و زمان بهبوديش بيش از حدّ معمول طول بكشد

DӘRF : Az Turkish Farsi

: ظرف. درف آغاردان (dәrf ağardan)
رويگر، آنكه ظروف مسي را با قلع سفيد كند. درف-و-دوْل (dәrf-o-dol)
ظروفات، ظرف و ظروف

DӘRGӘNӘK : Az Turkish Farsi

= درگَنه (dәrgәnә)
نتراشيده و نخراشيده

DӘRHEY : Az Turkish Farsi

: صوتي است براي فرا خواندن شتر جهت آب دادن به او

DӘRӘK : Az Turkish Farsi

: جهنّم، آخرين درجة دوزخ. دركه گئدمك (dәrәkә gedmәk)
به درك واصل شدن، مردن

DӘRӘM : Az Turkish Farsi

: بشكه. (← دارام)

DӘRPӘNMӘK : Az Turkish Farsi

: تكان خوردن، حركت كردن. (← ترپن، ترپنمك)