Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani

Azerbaijani
GİLDİR : Az Turkish Farsi

:
مدوّر، گرد و كروي شكل.
قطرة اشك. (← گول2، گولدور) گيلدير-گيلدير (gildir-gildir)
اشياي كروي شكل و كوچك.
قطره قطره

GİLİÇÇӘ : Az Turkish Farsi

: قرقره، قرقرة نخ، ريسمان و …

GİLİM : Az Turkish Farsi

: گليم، نوعي از انواع بافته‌هاي زنان ايلات. گيليمچه (gilimçә)
گليمچه، گليم كوچك

GİLӘY : Az Turkish Farsi

= گيلئي (giley)
گلايه، شكايت. گيله‌ي‌ليك (gilәylik) = گيلئيليك (gileylik)
گلايه، شكوه، شكايت

GİMMİL : Az Turkish Farsi

= گيمّيلي (gimmili)
كوچك،كوچولو.
نام گياهي خاردار با گلهاي زرد يا سبز

GİR : Az Turkish Farsi

(1)
فعل امر از مصدر «گيرمك» (وارد و داخل شدن) گيرده‌ك (girdәk)
حجله، خانه‌اي كه عروس و داماد در آن وارد شوند. گيرديرمك (girdirmәk)
داخل آب بردن و به آب تني و شنا واداشتن.
به دخول وادار كردن، به اندرون بردن. گيرمك (girmәk)
وارد شدن، داخل شدن.
فرو رفتن در آب، آب تني كردن. اوشاقلار سويا گيرديلر. (بچّه‌ها آب تني كردند.) گيره وَه (girә vәh)
كمينگاه، جاي مخفي

GİR : Az Turkish Farsi

(2) = گيرّ (girr)
گير، گرفتاري، تأخير در كار.
ايراد كودكانه.
مقاومت، ايستادگي. گيرّ آلماق (girr almaq)
توقّف كردن.
مقاومت كردن. گير ائدمك (gir edmәk)
گير كردن، در مخمصه افتادن.
مقاومت و ايستادگي كردن.
به كسي چسبيدن، گير دادن.
عمل مقاربت انجام دادن. گيره دوشمك (girә düşmәk)
گير افتادن، دستگير شدن. گيره گلمك (girә gәlmәk)
گير آمدن، پيدا شدن. گير-و-توْو (gir-o-tov)
مخمصه، گرفتاري، درد سر. گير هاي گير (gir hay gir)
درگيري، آشوب. گيريشمك (girişmәk)
درهم گير كردن، به هم چسبيدن، مقاربت كردن سگها و جانوران مشابه آنها.
به كاري داخل شدن، به كاري پرداختن. گيرّيشيك (girrişik) = گيرّيشيق (girrişiq)
گرفتاري، پيچيدگي، اشكال

GIR : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «گرفتن» (فارسي) كه مشتقّات آن در تركي قشقايي معمول است. (← گير2) گير توتماق (gır tutmaq)
گير كردن كودكانه، بهانه آوردن كودك. گيرّه (gırrә)
گيره، زنبيل. گيرّ-و-توْو (gırr-o-tov)
گرفتاري، دردسر. گيروْو (gırov)
گرو، گروگان. گيروْو چكمك (gırov çәkmәk)
گرو كشيدن، گروگان گرفتن

GIRD : Az Turkish Farsi

: (ف)
گرد، جمع و جور.
يك مرتبه، ناگهان.
همه، همگي. گيردوْو (gırdov)
گرداب، محلّ غرق شدن.
تنگنا و فشار.
ميدان، ميدان مبارزه.
بطور كلّي، اصلاً، كلّاً. گيردوْوا دوشمك (gırdova düşmәk)
در تنگنا و فشار قرار گرفتن. گيردوْوا سالماق (gırdova salmaq)
در تنگنا قرار دادن. گيرده بوْغاناق (gırdә boğanaq)
گِرد باد. گيرده خيز (gırdә xiz)
دو تا پا را جفت گذاشتن و جهيدن، جفتك زدن و جهيدن. گيرديل (gırdıl)
هرچيز گرد و جمع و جور.
خرد، ريز و كوچك. گيرديل-گيرديل (gırdıl-gırdıl)
چيزهاي گـرد و كروي شكل.
به شيوة وک پشت راه رفتن

GİŞT : Az Turkish Farsi

:
ناگهان، يك مرتبه.
كاملاً، به طور كلّي.
پشت گوش، گيجگاه آدمي

GIŞT : Az Turkish Farsi

:
ناگهان، يك مرتبه.
كاملاً، بكلّي.
پشت گوش. (گِشت در ادبيات فارسي به معني شاهرگ گردن است.)

GİVİK : Az Turkish Farsi

: نام نوعي كنه يا حشره. (← گبوك)

GİVİNӘ : Az Turkish Farsi

: غذايي مركّب از گندم خُرد شده، گوشت، ادويه جات و … (← گئونه)

GİVİZ : Az Turkish Farsi

: زالزالك. (بيات)

GİZ : Az Turkish Farsi

:
فعل امر از مصدر «گيزمك» (مخفي كردن)
گز، صداي خفيف و پنهاني كه در اثر لرزش سيم تار يا سه تار بر پردة پايين تر ايجاد شود. (← كيز و گز4) گيزگي (gizgi)
جاي پنهان، مخفيگاه. گيزلَتي (gizlәti) = گيزلَنجي (gizlәnci) = گيزلَنچي (gizlәnçi)
مخفيانه، پنهاني. گيزلَنمَك (gizlәnmәk)
مخفي شدن، پنهان شدن. گيزله‌ديلمك (gizlәdilmәk)
مخفي كردن، پنهان نگه داشتن. گيزله‌مك (gizlәmәk)
پنهان كردن، مخفي كردن. گيزله‌مه‌لي (gizlәmәli)
پنهان كردني، مخفي نگه داشتني. گيزلي (gizli) = گيزليم (gizlim) = گيزلين (gizlin)
مخفي، پنهاني. گيزلي-پهنون (gizli-pәhnun)
مخفي و پنهان. گيزمك (gizmәk)
پنهان كردن، مخفي كردن

GİZGİ : Az Turkish Farsi

: آينه. (← گؤز، گؤزگو)

GİŽŽOV : Az Turkish Farsi

: صوتي است براي تحريك شهواني گاوها. (← گيج2، گيجّوْو)

GӘK : Az Turkish Farsi

= گگ (gәg)
زشت، نا پسند.
يك دنده و لجوج.
بد بو و متعفّن. گگ-گك ايس وئرير. (بوي متعفني دارد) گكيرْتْمك (gәkitmәk)
زشت شمردن، نامناسب دانستن. گگ-گك ائدمك (gәg-gәg edmәk)
حركات زشت از خود نشان دادن، تكبّر و افاده به خرج دادن. گگليك (gәglik)
حلق، ملاذي. (محل آروغ كندن كه تعفّن دهان از آنجا خارج مي‌شود.) گگليك آزماق (gәglik azmaq)
متورّم شدن ملاذي.
ناراحتي و بوي تعفّن كه بعد از آروغ زدن در گلو ايجاد شود، ترشّح اسيد معده، ترش كردن. گگيرْتْمك (gәgirtmәk)
باعث آروغ كندن شدن. گگيرتي (gәgirti)
بوي متعفّني كه در موقع آروغ زدن داخل دهان احساس مي‌شود. گگيرمك (gәgirmәk)
آروغ كندن، آروغ زدن. گگيرمه (gәgirmә)
عمل آروغ زدن

GӘL : Az Turkish Farsi

(1)
فعل امر از مصدر «گلمك» (آمدن) گلَر-گلمَز (gәlәr-gәlmәz)
آمد نيامد، احتمال ميمنت يا شوم بودن امري. گلگَج (gәlgәc)
بعد از آينده، آيندة آينده. گلگَج ايل (gәlgәc il)
دو سال بعد. گل-گليش (gәl-gәliş)
روز سعادت، روي آوردن خوشبختي. گلمك (gәlmәk)
آمدن.
دچار شدن. قضايا گلميش. (دچار بلايي شده است.)
به نظر رسيدن، متصوّر شدن. منه گلير كي اوْ گئدميش اوْلا. (به نظرم كه او رفته باشد.)
رو آوردن خوشبختي. گلَن (gәlәn)
زمان آينده.
آنكه مي آيد. گلَن-گئدن (gәlәn-gedәn) = گلَن-واران (gәlәn varan)
گلن گدن، آلتي كه فشنگ را در مخزن تفنگ وارد مي‌كند.
چوب بلند و متحرّكي كه بين تارهاي فرشِ در حالِ بافت قرار مي‌گيرد. (← آرد 1 ، آرد آغاجي) گله (gәlә)
بفرما، بيا و بگير. گله‌جه (gәlәcә)
سخن قابل گفتن، سخني كه بايستي در آينده گفته شود. گپ-گله‌جه يوخو؟ (آيا سخني در آينده نخواهد داشت؟) گله‌جك (gәlәcәk)
زمان آينده.
خواهد آمد. گله-گله (gәlә-gәlә)
كم كم، يواش يواش. گل-و-گئد (gәl-o-ged)
آمد و رفت، معاشرت. گل هاي گل (gәl hay gәl)
ورود دسته جمعي.
طلب كمك و ياري.
روز مبارك و خوش شانسي. گليب-گئدمه (gәlib-gedmә)
معاشرت، آمد و رفت. گليش (gәliş)
نحوة آمدن، رفتار و حركات.
روز خوش شانسي. گليش-گئديش (gәliş-gediş)
آمد و رفت، اياب و ذهاب. گلين (gәlin)
عروس، تازه وارد، آنكه براي اوّلين بار به خانة شوهر (خانة بخت) وارد شود. گلين اؤلدورن (gәlin öldürәn)
استخوان زانوي حيوانات حلال گوشت. گلين باجى (gәlin bacı)
خانم بزرگ، بانوي محترم.
زن برادر.
زن عمو. گلين بالا (gәlin bala) = گلين پارتا (gәlin parta) = گلين پارتال (gәlin partal) = گلينچاق (gәlinçaq) = گلينچَك (gәginçәk)
عروسك. گلين بورماغى (gәlin burmağı) = گلين ديرناغى (gәlin dırnağı)
پنجه عروس، نام گياهي با گلهاي سفيد و برگهاي پنجه‌اي كه به پنجه‌هاي عروس خانم شباهت دارد. گلينْتي (gәlinti)
عروس خانم كوچولو.
آنكه خود به خود آمده باشد، كسي كه اصالتش به درستي معلوم نباشد، از جاي ديگر وارد شونده.
واردات، وارداتي. گلين قوشو (gәlin quşu)
پرستو.
نام پرنده‌اي با سر آبي رنگ و سينة سفيد.
زنبورخوار. گلينليك (gәlinlik)
متعلّق به عروس، اسباب و لوازم عروس.
زمان عروس شدن، به سنّ عروسي رسيدن

GӘL : Az Turkish Farsi

(2)
گروه، دسته، جامعه‌، گلّه‌اي از انسانها يا حيوانات. گلّاه (gәllah)
گلّة شتر، دسته‌اي از انسانها. گلايى (gәlayı)
سگ گلّه. گلبورلاماق (gәlburlamaq)
جزء را از كُلّ گروه بريدن.
نيمه تمام خوردن غذا. گلدن دوشمك (gәldәn düşmәk)
از جامعه بريده شدن، از اعتبار ساقط شدن. گله (gәlә)
گلّه، رمة گوسفندان. گله بونه (gәlә bunә)
گله بنه، لوازم و وسايلي كه چوپان همراه گله مي‌برد. گله گرد (gәlә gәrd)
حيواني كه در داخل يك گله گير نكند و گله به گله شود، قوچ يا پازن مستي كه از گله‌اي به گله‌اي فرار كند. گله گير (gәlә gir)
گوسفند ممتازي كه از بين گله انتخاب شود

ĞӘLİZ : Az Turkish Farsi

:
غليظ، سفت، غير رقيق.
لفّاظ، به ظاهر اديب

GӘLLӘZӘN : Az Turkish Farsi

: نام طايفه‌اي از ايل اوْيغور كه به همين خاطر آنها را گلّه‌زن اوْيغوري گفته‌اند؛ اين طايفه امروزه جزء ايل عمله محسوب مي‌گردد

GӘLӘN : Az Turkish Farsi

: بشكه، ظرف

GӘM : Az Turkish Farsi

: دهنه، دهان بند، دهنة مخصوص برّه يا بزغاله كه نتواند شير مادرش را بخورد. گمله‌مك (gәmlәmәk)
دهنه بر دهان بزغاله زدن. گملي (gәmli)
بزغاله‌اي كه بر دهانش دهنه زده باشند

GӘMHİRT : Az Turkish Farsi

= گمهيرْد (gәmhird)
نوعي بادام كوهي بسيار تلخ كه معمولاً مصرف دارويي دارد